بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , شیرین کریمی

 

به گزارش سایت mayoclinic.org

بررسی اجمالی

سرطان معده معمولاً از سلول‌های تولیدکنندۀ مخاط معده شروع می‌شود. به این نوع سرطان آدنوکارسینوما گفته می‌شود.

طی چند دهۀ گذشته، میزان سرطان در قسمت اصلی معده (بدنۀ معده) در جهان رو به کاهش است. همچنین در چند دهۀ اخیر سرطان در ناحیه‌ای که قسمت بالای معده (کاردیه) که به انتهای تحتانی لوله بلع (مری) می‌رسد بسیار شایع شده است. به این ناحیه معده محل اتصال معده و روده گفته می‌شود.

علائم

علائم و نشانه‌های سرطان معده و سرطان مجاری متصل به معده ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• احساس نفخ بعد از غذا خوردن
• احساس سیری بعد از خوردن مقدار کمی غذا
• سوزش قلب شدید و مداوم
• سوء هاضمه شدید که همیشه وجود دارد
• حالت تهوع غیر قابل توضیح و مداوم
• دل درد
• استفراغ مداوم
• کاهش وزن غیرعمدی و ناخواسته

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

اگر علائم و علائمی دارید که شما را نگران می‌کنند، به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما به احتمال زیاد ابتدا دلایل شایع این علائم و نشانه‌ها را بررسی خواهد کرد.

علل و عوامل

به طور کلی سرطان هنگامی شروع می‌شود که یک خطا (جهش) در DNA سلول رخ دهد. جهش باعث می‌شود سلول به سرعت رشد کند و تقسیم شود و در صورت مرگ یک سلول عادی، دوباره زنده شود و رشد و تقسیم سلول ادامه یابد. سلول‌های سرطانی جمع شده توموری را تشکیل می‌دهند که می‌توانند به ساختارهای مجاور حمله کنند. سلول‌های سرطانی نیز می‌توانند از تومور جدا شوند در بدن گسترش یابند.

سرطان ناحیه اتصال معده به مری با ابتلا به بیماری ریفلاکس معده و دستگاه گوارش یا برگشت محتویات معده به مری (GERD) و با شدت کمتری با چاقی و سیگار کشیدن رابطه دارد. وضعیت GERD در اثر برگشت زیاد مایع اسید معده به مری ایجاد می‌شود.

بین رژیم غذایی سرشار از غذاهای دودی و شور و سرطان معده که در بدنۀ اصلی معده ایجاد می‌شود، ارتباط مستقیمی وجود دارد. از آنجا که استفاده از یخچال برای نگهداری مواد غذایی در سراسر جهان افزایش یافته است، میزان سرطان معده کاهش یافته است.

عوامل خطرزا

مهمترین عوامل خطرزا برای سرطان ناحیه اتصال مری با معده، سابقه بیماری GERD (برگشت محتویات معده به مری) و چاقی است. عواملی که خطر ابتلا به سرطان معده در بدنۀ معده را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• رژیم غذایی پر از غذاهای شور و دودی
• رژیم غذایی کم میوه و کم سبزیجات
• سابقه خانوادگی سرطان معده
• عفونت با باکتری هلیکوباکترپیلوری
• التهاب طولانی مدت معده
• کم خونی مزمن
• سیگار کشیدن
• پولیپ معده

پیشگیری

هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد سرطان معده یا سرطان ناحیه اتصال معده به مری می‌شود، بنابراین هیچ راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. اما شما می‌توانید با ایجاد تغییراتی کوچک در زندگی روزمره خود، اقدام به کاهش خطر ابتلا به سرطان ناحیه اتصال معده به مری نمایید. به عنوان مثال سعی کنید:

• ورزش کنید. ورزش منظم با کاهش خطر ابتلا به سرطان معده همراه است. سعی کنید بیشتر روزهای هفته فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
• میوه و سبزیجات بیشتری بخورید. سعی کنید هر روز میوه و سبزیجات بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید. طیف گسترده‌ای از میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ را انتخاب کنید.
• مقدار غذاهای شور و دودی را در رژیم عذایی‌تان کاهش دهید. با محدود کردن این غذاها از معده خود محافظت کنید.
• سیگار نکشید. اگر سیگار می‌کشید ترک کنید. اگر سیگار نمی‌کشید شروع به سیگارکشیدن نکنید. سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان معده و همچنین بسیاری از انواع دیگر سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. ترک سیگار بسیار مشکل است، بنابراین از پزشک خود کمک بخواهید.
• از پزشک خود در مورد خطر ابتلا به سرطان معده یا سرطان ناحیه اتصال مری به معده سؤال کنید. در صورت افزایش خطر ابتلا به این نوع سرطان با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است با انجام آندوسکوپی دوره‌ای به دنبال علائم سرطان معده باشید.

تشخیص

آزمایش‌ها و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص سرطان ناحیۀ اتصال معده به مری و سرطان معده شامل موارد زیر است:

• یک دوربین کوچک برای دیدن داخل معده (آندوسکوپی فوقانی). یک لوله نازک به همراه دوربینی ریز به پایین گلو و داخل معده شما منتقل می‌شود. پزشک شما می‌تواند به دنبال علائم سرطان باشد. در صورت یافتن مناطق مشکوک، می‌توان یک قطعه از بافت را برای تجزیه و تحلیل (بیوپسی) جمع‌آوری کرد.
• تست‌های تصویربرداری. آزمایش‌های تصویربرداری که برای تشخیص سرطان معده مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) و نوع خاصی از آزمایش اشعه ایکس است که گاهی اوقات به نام بلع باریم شناخته می‌شود.

تعیین گستردگی (مرحله) سرطان معده یا سرطان ناحیه انصال مری به معده

تشخیص اینکه سرطان معده در چه مرحله‌ای است به پزشک کمک می‌کند تا تصمیم بگیرد که کدام روش درمانی برای شما مناسب است. آزمایشات و روش‌های مورد استفاده برای تعیین مرحلۀ سرطان عبارتند از:

• تست های تصویربرداری. آزمایشات ممکن است شامل CT و توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) باشد.
• جراحی اکتشافی. پزشک شما ممکن است برای جستجوی نشانه‌هایی برای فهم اینکه آیا سرطان فراتر از مری یا معده گسترش یافته یا خیر، در قفسه سینه یا شکم عمل جراحی را توصیه کند. جراحی اکتشافی معمولاً به روش لاپاروسکوپی انجام می‌شود. این بدان معناست که جراح چندین برش کوچک در شکم شما ایجاد می‌کند و یک دوربین مخصوص در آن قرار می‌دهد که تصاویر را به یک مانیتور در اتاق عمل منتقل می‌کند.

بسته به وضعیت شما ، ممکن است از آزمایش‌های مرحله بعد استفاده شود.

مراحل سرطان معده

مراحل آدنوکارسینوما معده یا مری شامل موارد زیر است:

• مرحله اول. در این مرحله تومور محدود به لایه سطحی از بافت است که در قسمت داخلی مری یا معده قرار دارد. سلول‌های سرطانی همچنین ممکن است به تعداد محدودی از غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته باشد.
• مرحله دوم. سرطان در این مرحله عمیق‌تر گسترش یافته است و به لایۀ عضلانی عمیق‌تری از مری یا دیواره معده تبدیل می‌شود. سرطان ممکن است در بیشتر غدد لنفاوی نیز گسترش یافته باشد.
• مرحله سوم. در این مرحله سرطان ممکن است در تمام لایه‌های مری یا معده رشد کرده و به ساختارهای مجاور گسترش یابد. یا ممکن است این یک سرطان کوچکتر باشد که بیشتر در غدد لنفاوی گسترش یافته است.
• مرحله چهارم. این مرحله نشان می‌دهد که سرطان در نواحی دوردست بدن گسترش یافته است.

درمان

گزینه های درمانی برای سرطان ناحیۀ اتصال مری به معده یا سرطان معده بستگی به مرحلۀ سرطان سلامت کلی بدن بیمار و ترجیحات بیمار دارد.

عمل جراحی

سرطان ناحیۀ اتصال مری به معده و سرطان معده تا زمانی که گسترش نیافته است نیاز به عمل جراحی برای برداشتن بخشی از مری یا معده در محل تومور دارد. هدف از عمل جراحی حذف همه سرطان و در صورت امکان یک حاشیه از بافت سالم است. غده‌های لنفاوی مجاور نیز به طور معمول برداشته می‌شوند.

هدف از عمل جراحی برای سرطان در بدنۀ معده نیز از بین بردن همۀ بافت سرطانی معده و در صورت امکان برداشتن حاشیه‌ای از بافت سالم است. گزینه‌های جراحی عبارتند از:

• برداشتن تومورهای مرحله اول از روی معده. سرطان‌های بسیار کوچکی که محدود به پوشش داخلی معده هستند ممکن است با استفاده از آندوسکوپی و با روشی به نام برداشتن مخاط آندوسکوپی از بین بروند. آندوسکوپ یک لامپ روشن کوچک با دوربینی است که از گلوی بیمار به معده منتقل می‌شود. پزشک برای از بین بردن سرطان و حاشیه بافت سالم از روکش معده از ابزارهای ویژه استفاده می‌کند.
• برداشتن بخشی از معده (گاسترکتومی زیر مفصل). در طی گاسترکتومی زیر مفصل جراح تنها بخشی از معده را که تحت تأثیر سرطان قرار گرفته است را برمی‌دارد.
• از بین بردن کل معده (گاسترکتومی کامل). گاسترکتومی کامل شامل از بین بردن کل معده و برخی بافت‌های اطراف آن است. سپس مری مستقیماً به روده کوچک متصل می‌شود تا غذا بتواند از طریق دستگاه گوارش حرکت کند.
• از بین بردن غدد لنفاوی برای جستجوی سرطان. جراح غده‌های لنفاوی در شکم بیمار را معاینه و حذف می‌کند تا به دنبال سلول‌های سرطانی باشد.
• جراحی برای کاستن علائم و نشانه‌ها. از بین بردن بخشی از معده ممکن است علائم و نشانه‌های یک تومور رو به رشد را در افراد مبتلا به سرطان پیشرفته معده تسکین دهد. در این حالت جراحی نمی‌تواند سرطان معده پیشرفته را درمان کند اما می تواند درد بیمار را کمتر کند.

جراحی خطر خونریزی و عفونت را به همراه دارد. اگر تمام یا بخشی از معدۀ بیمار برداشته شود ممکن است مشکلات گوارشی ایجاد شود.

پرتو درمانی

از پرتودرمانی از پرتوهای پر انرژی مانند پرتوهای ایکس و پروتون‌ها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. و در حالی که بیمار روی یک میز قرار می‌گیرد، پرتوهای انرژی از دستگاهی تابیده می‌شود و دور بدن بیمار حرکت می‌کند.

در سرطان ناحیۀ اتصال مری به معده و همچنین در سرطان بدنۀ معده می‌توان از پرتودرمانی قبل از جراحی (پرتودرمانی نئوادجوانت) استفاده کرد تا تومور کوچک شود و راحت‌تر از بین برود. پرتودرمانی همچنین می‌تواند بعد از عمل (پرتوهای ادجوانت) برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که ممکن است در نواحی اطراف مری یا معده بیمار باقی بماند، استفاده شود.

در سرطان ناحیۀ اتصال مری به معده، پرتودرمانی و شیمی درمانی به طور معمول همزمان (شیمی درمانی)، اغلب قبل از عمل جراحی انجام می‌شود.

پرتودرمانی به معده بیمار می‌تواند باعث اسهال، سوء هاضمه، تهوع و استفراغ شود. پرتودرمانی به مری بیمار می‌تواند باعث درد در بلع و مشکل در بلع شود. برای جلوگیری از این عوارض جانبی، ممکن است به بیمار توصیه شود که لوله تغذیه‌ای را در شکم خود از طریق برش کوچک در شکم خود قرار دهید تا مری بیمار بهبود یابد.

در موارد سرطان پیشرفته ممکن است از پرتودرمانی برای تسکین عوارض جانبی ناشی از تومورهای بزرگ استفاده شود.

شیمی درمانی

شیمی درمانی نوعی دارو درمانی است که در آن از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. داروهای شیمی درمانی در سراسر بدن بیمار گردش می‌کند و سلول‌های سرطانی را که ممکن است در خارج از معده گسترش یافته باشند را از بین می‌برند.

شیمی درمانی قبل از عمل (شیمی درمانی نئوادجوانت) می‌تواند برای کوچک کردن تومور انجام شود تا بتوان راحت‌تر آن را از بین برد. شیمی درمانی بعد از عمل جراحی (شیمی درمانی ادجوانت) نیز برای از بین بردن هر سلول سرطانی که ممکن است در بدن باقی بماند، استفاده می‌شود. شیمی درمانی اغلب با پرتودرمانی ترکیب می‌شود. شیمی درمانی ممکن است به تنهایی در افرادی که مبتلا به سرطان معده پیشرفته هستند، برای تسکین علائم و نشانه‌ها استفاده شود.

عوارض جانبی شیمی درمانی بستگی به این دارد که از چه داروهایی استفاده می‌شود.

داروهای هدفمند

در درمان هدفمند از داروهایی استفاده می‌شود که به ناهنجاری‌های خاصی در سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند و یا سیستم ایمنی بدن را برای کشتن سلول‌های سرطانی هدایت می‌کنند (ایمونوتراپی). داروهای هدفمندی که برای معالجه سرطان معده مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• تراستوزومَـب هرسپتین (Trastuzumab Herceptin) برای سلول‌های سرطانی معده که پروتئین افزایش‌دهندهٔ رشد (HER2) زیادی تولید می‌کند.
• راموسیرومب سیرامزا (Ramucirumab Cyramza) برای سرطان معده پیشرفته‌ای که به درمان‌های دیگر پاسخ نداده است.
• ایماتینیب گلی‌وِک (Imatinib Gleevec) برای یک نوع نادر از سرطان معده به نام تومور استروما دستگاه گوارش تجویز می‌شود.
• سانی‌تینیب ساتنت (Sunitinib Sutent) برای تومورهای استرومائی دستگاه گوارش تجویز می‌شود.
• رگورافنیب استیوارگا (Regorafenib Stivarga) برای تومورهای استرومائی دستگاه گوارش تجویز می‌شود.

چندین داروی هدفمند برای معالجه سرطان ناحیۀ اتصال مری به معده مورد مطالعه قرار گرفته‌اند، اما فقط دو مورد از این داروها – ramucirumab و trastuzumab – برای این درمان تأیید شده‌اند.

داروهای هدفمند اغلب همراه با داروهای استاندارد شیمی درمانی استفاده می‌شوند. آزمایش سلول‌های سرطانی بیمار می‌تواند به پزشک نشان دهد که آیا این درمان‌ها احتمالاً برای شما مفید است یا خیر.

مراقبت حمایتی (تسکین دهنده)

مراقبت تسکین‌دهنده، مراقبت‌های پزشکی تخصصی است که بر روی رهایی از درد و سایر علائم بیماری‌های سخت متمرکز است. متخصصان مراقبت تسکین‌دهنده با بیمار، خانوادۀ بیمار و سایر پزشکان بیمار همکاری می‌کنند تا یک سطح اضافی از حمایت را که کامل‌کننده مراقبت مداوم بیمار باشد، انجام دهند. در صورت انجام درمان‌های تهاجمی، مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی، از مراقبت تسکینی استفاده می‌شود.

هنگامی که مراقبت تسکینی به همراه سایر درمان‌های مناسب مورد استفاده قرار می‌گیرد، ممکن است مبتلایان به سرطان احساس بهتری داشته و طولانی‌تر زندگی کنند.

مراقبت تسکینی توسط تیمی از پزشکان، پرستاران و سایر متخصصان آموزش‌دیده ارائه می‌شود. تیم‌های مراقبت تسکینی قصد دارند کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان را ارتقا دهند. این نوع مراقبت در کنار درمان‌های علاج‌بخش یا سایر مواردی که ممکن است دریافت کنید ارائه می‌شود.

درمان های بالقوۀ آینده

محققان در سراسر جهان در حال مطالعه بر روی تعدادی از داروهای جدید هستند که از قدرت سیستم ایمنی بدن برای ریشه کن کردن سرطان استفاده می‌کنند – رویکردی به نام ایمونوتراپی. این داروها به روش‌های پیچیده‌ای عمل می‌کنند اگر سیستم ایمنی بدن مورد تهاجم سلول‌های خارجی قرار بگیرد این داروها مانند باکتری واکنش نشان می‌دهند.

مقابله و پشتیبانی

تشخیص سرطان می‌تواند غافلگیرکننده و ترس‌آور باشد. پس از عبور از شوک اولیۀ تشخیص رعایت کردن چند مورد می‌تواند به بیمار کمک ‌کند تا بر روی سازگارشدن با وضعیت جدید و درمان تمرکز کند. به عنوان مثال  بیمار باید سعی کند:

• دربارۀ بیماری‌ به حدی یاد بگیرید که بتوانید در مورد مراقبت از خود تصمیم‌گیری کنید. از پزشک خود بخواهید که جزئیات سرطان شما، نوع، مرحله و گزینه‌های درمانی شما را شرح دهد. برای یافتن اطلاعات بیشتر در مورد سرطان معده و مزایا و خطرات هر گزینۀ درمانی از این جزئیات استفاده کنید.
• با سایر نجات‌یافتگان از سرطان ارتباط برقرار کنید. در مورد گروه‌های حمایت‌کننده در منطقه خود از پزشک سؤال کنید. یا به صورت آنلاین با کسانی که از سرطان جان سالم به در برده‌اند پیام ارتباط برقرار کنید، مانند مواردی که توسط انجمن سرطان آمریکا اداره می‌شود.
• فعال بمانید. تشخیص سرطان به معنای این نیست که مجبور شوید کارهایی را که از آن لذت می‌برید یا به طور عادی انجام می‌دهید متوقف کنید. در بیشتر مواقع اگر احساس خوبی برای انجام کاری دارید پیش بروید و آن کار را انجام دهید.

برای ملاقات با پزشک آماده باشید

اگر علائم یا نشانه‌هایی دارید که نگران‌کننده هستند، با مراجعه به پزشک خانواده خود شروع کنید. اگر پزشک خانواده شک کند که معدۀ شما مشکل دارد به پزشک متخصص ارجاع‌تان می‌دهد. پس از تشخیص سرطان ناحیۀ اتصال مری به معده یا سرطان معده ممکن است شما به یک متخصص سرطان (انکولوژیست) یا یک جراح متخصص دستگاه گوارش مراجعه کنید.

از آنجا که ملاقات با پزشک می‌تواند کوتاه و مختصر باشد و اغلب موارد زیادی برای پرسیدن و توضیح وجود دارد، بهتر است که آماده باشید. در اینجا برخی از اطلاعات برای کمک به شما در آماده‌سازی و آنچه باید از پزشک خود انتظار داشته باشید آمده است.

آنچه شما می‌توانید انجام دهید

• از محدودیت‌های قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمان تعیین روز و ساعت ملاقات، حتماً سؤال کنید که آیا پیشاپیش کارهایی وجود دارد که بایستی انجام شود، مانند محدود کردن رژیم غذایی.
• علائمی را که تجربه کرده‌اید بنویسید، از جمله مواردی که ممکن است به دلیل قرار ملاقات شما ارتباطی نداشته باشد.
• اطلاعات شخصی اصلی، از جمله فشارها یا تغییرات اخیر در زندگی‌تان را بنویسید.
• لیستی از تمام داروها، ویتامین‌ها یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید تهیه کنید.
• به اینکه چه چیزهایی علائم و نشانه‌های شما را بهبود می‌بخشد یا بدتر می‌کند توجه داشته باشید. پیگیری کنید که کدام مواد غذایی، داروها یا سایر عوامل در علائم و نشانه‌های شما تأثیر دارند.
• یکی از اعضای خانواده یا یک دوست را همراه خود داشته باشید. دریافت تمام اطلاعاتی که از سوی پزشک ارائه می‌شود در هنگام قرار ملاقات گاهی دشوار است. کسی که شما را همراهی کند ممکن است چیزی را بپرسد که شما فراموش کرده‌اید و یا حرف‌های پزشک را به خاطر بسپرد و بعد برای شما بازگو کند.
• سوالات خود را برای پرسیدن از دکتر بنویسید.

وقت شما با پزشک محدود است، بنابراین تهیه لیستی از سوالات می‌تواند به شما کمک کند تا تمام نگرانی های خود را مطرح کنید. سوالات خود را از مهمترین تا کم اهمیت‌ترین یادداشت کنید و بپرسید. در مورد سرطان معده برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:

• چه نوع سرطان معده‌ای دارم؟
• سرطان معده من چقدر پیشرفته است؟
• چه نوع دیگری از آزمایشات لازم دارم؟
• گزینه‌های درمان من چه هستند؟
• درمان‌ها چقدر موفق هستند؟
• مزایا و خطرات هر گزینه چیست؟
• آیا گزینه‌ای وجود دارد که احساس می‌کنید برای من بهترین است؟
• چگونه درمان بر زندگی من تأثیر خواهد گذاشت؟ آیا می‌توانم به کار خود ادامه دهم؟
• آیا باید به دنبال یک نظر دوم باشم؟ هزینه درمان چقدر است و آیا بیمه من آن را تأمین خواهد کرد؟
• آیا بروشور یا توضیحات چاپی وجود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب‌سایت‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟

علاوه بر سؤالات بالا از پرسیدن سوالاتی که در طول قرار ملاقات برای شما پیش می‌آید دریغ نکنید.

چه انتظاری از پزشک داشته باشد

پزشک احتمالاً تعدادی سؤال از شما خواهد پرسید. آماده‌بودن برای پاسخ به آنها می‌تواند زمان بیشتری را برای سایر سوالات به شما بدهد. پزشک ممکن است بپرسد:

• علائم از چه زمانی شروع شد؟
• آیا علائم شما مداوم بوده یا گاه به گاه؟
• علائم شما چقدر شدید است؟
• آیا چیزی هست که به نظر برسد علائم شما را بهبود می‌بخشد؟
• آیا چیزی هست که به نظر می‌رسد علائم شما را بدتر می‌کند؟

منبع: mayoclinic.org

---