سرطان پستان از دیدگاه مدرسهٔ عالی پزشکی دانشگاه هاروارد
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان. , شیرین کریمی
سرطان پستان رشد غیرقابل کنترلِ سلولهای غیرطبیعی در یکی از بخشهای مختلف پستان است، این بخشها، مجراهایی که شیر را به سمت نوک پستان حمل میکنند، کیسههای کوچکی که شیر تولید میکنند (لوبولها) و بافتهای غیر غدهای را شامل میشوند. گاهی سرطان پستان در بافتی که آغازگاهِ آن است باقی میماند. مقداری از آن نیز میتواند به درون دیگر بافتهای مجاور یا غدد لنفاوی حرکت کند.
سرطان پستان بین افراد تبعیض قائل نمیشود. سرطان پستان بر مادران، دختران، زنان کارگر، افراد مشهور و حتی برخی از مردان نیز اثر میگذارد. برای زنان خطر ابتلا به سرطان سینه در طول حیات ۱ در ۸ است (از هر ۸ زن یک نفر) و برای مردان ۱ در ۱۰۰۰ است.
در برخی از زنان احتمالِ ابتلا به سرطان پستان بیشتر از دیگران است؛ از جمله زنان مسنتر؛ افرادی که مادر، خواهر یا دختر مبتلا به سرطان پستان دارند؛ کسانی که سابقۀ سرطان پستان یا حالت خوشخیم سرطان پستان دارند؛ زنانی که پستان سنگین و متراکم دارند؛ افرادی که روی پستان یا سینه رادیوتراپی داشتهاند؛ و زنانی که زیاد الکل مینوشند. اگر یک فرد چند عامل از این عوامل خطر ابتلا را داشته باشد به این معنا نیست که او حتما به سرطان پستان مبتلا خواهد شد، همچنین داشتن تعداد کمی از عوامل خطرزا فرد را به طور ۱۰۰ درصد در مقابل ابتلا به سرطان پستان محافظت نخواهد کرد.
درمانهای سرطان پستان شامل برداشتنِ پستانِ مبتلا به سرطان (ماستکتومی)، برداشتن تومور و مقدار کمی از بافتهای اطرافش (لامپکتومی)، پرتو درمانی، شیمی درمانی و هورمون درمانی.
خوردن مواد غذایی بسیار-فراوریشده ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد
مواد غذایی فراوریشدۀ در بستهبندیهای آماده، به طور نوعی مقدار چربی، نمک و قند بالایی دارند. اگر این برای کنار گذاشتن شیرینیها و مخالف کردن با غذاهای یخزده شما را مجاب نمیکند، مطالعۀ مشاهدهای که به صورت آنلاین، توسط BMJ در تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۱۸، منتشر شده است را ببینید. این مطالعه پرسشنامههایی مربوط به رژیم غذایی را تحلیل میکند که توسط ۱۰۵۰۰۰ نفر زن و مرد میانسال در فرانسه برای مدت پنج سال پاسخ داده شدهاند. غذاها با توجه به میزان فراوریشدن گروهبندی شدهاند – یعنی میزان تغییر مواد تشکیلدهندۀ غذاها که منجر به بهترشدن طعم، رنگ و عمر مفید آنها میشود. برای نمونه، سوپهای خشکشده، محصولات پختهشده، غلات شیرین، گوشتهای فراوریشده، بیسکویتها و سسها جزو غذاهای بسیار-فراوریشده در نظر گرفته شدهاند. غذاهای کمتر فراوریشده شامل سبزیجاتِ کنسروشده، پنیر و نان تازۀ غیربستهبندیشده میشوند. هر ۱۰ درصد افزایش در مصرف غذاهای بسیار-فراوریشده، ۱۲ درصد احتمال ابتلا به سرطان به طور کلی و ۱۱ درصد احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهد. هیچ ارتباط معناداری میان سرطان پروستات یا سرطان کلورکتال مشاهده نشده است. این مطالعه ثابت نمیکند که غذاهای بسیار-فراوریشده علت ابتلا به سرطان هستند، اما محققان میگویند اثرات جمعشوندۀ مواد افزودنی به غذاها هنوز تا حد زیادی ناشناخته است.
درمانهای سرطان پستان ممکن است به قلب آسیب بزند
درمانهای بهتر برای سرطان پستان به افزایش شمار نجاتیافتگان از سرطان پستان کمک کرده است، اکنون حدود سه میلیون نفر در ایالات متحده از سرطان پستان جان سالم به در بردهاند. با این وجود، بر اساس اظهاراتی که انجمن قلب آمریکا در تاریخ ۲۰ فوریۀ ۲۰۱۸ داشت، این زنان ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی ناشی از اثرات سمی روی قلب (کاردیوتوکسیک) از طریق شیمیدرمانی و رادیوتراپی روبهرو باشند.
پزشکان مدتهاست میدانند که داروهای سرطانی خاصی میتوانند توانایی پمپاژ قلب را کاهش دهند، به خصوص دوکسوروبیسین (Doxorubicin) با نام تجاری آدریامایسین (Adriamycin) و تراستوزومب (trastuzumab) یا هرسپتین (Herceptin) از داروهای تجویزی رایج برای درمان سرطان پستان هستند. همچنین بسیاری از زنان نیز از پرتو درمانی استفاده میکنند که میتواند منجر به شکاف یا سفتشدن بافتهای قلب بشوند، احتمالاً باعث ناهنجاریهای دریچه قلب، بیماری عروق کرونری یا دیگر مشکلات قلبی بشوند. اما متخصصانی که در طول دوره و پس از دورۀ درمان سرطان، بر حفظ سلامت قلب تمرکز دارند – به عنوان سرطانشناسان قلبی (cardio-oncologists) شناخته میشوند – میتوانند راهکارهایی را هم برای پیشگیری و هم درمان آسیبهای قلبیِ ناشی از درمان سرطان ارائه دهند.
مطالعات رابطۀ ضعیفی میان جلوگیری از بارداری و سرطان پستان نشان دادهاند
رویهمرفته خطر بسیار کم است و زنان سالمندی که در سالهای بسیار دور از وسایل ضدبارداری هورمونی استفاده کردهاند احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان ندارند.
بر اساس یک مطالعۀ منتشر شده در تاریخ ۷ دسامبر ۲۰۱۷، در ژورنال پزشکی نیوانگلند، کنترل بارداری هورمونی – خواه به شکل مصرف قرصهای ضدبارداری، تزریقات، حلقه، دستگاه درونرحمی (IUD)، و خواه به شکل ایمپلنت – ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.
اگر شما مانند بسیاری از زنان در حال حاضر از یکی از این روشهای ضدبارداری استفاده میکنید یا اگر در گذشته از یکی از این روشها به مدت چندسال استفاده میکردید، آیا باید نگران باشید؟
خنککنندۀ پوست سر در طول شیمی درمانیِ سرطان پستان، ریزش مو را کاهش میدهد
برای بسیاری از زنان مبتلا به سرطان پستان، بیشترین دلیل ناراحتی از عوارض جانبی شیمی درمانی ریزش موی سر است. اگر چه خنککردن پوست سر با کیسههای یخ آزمایش شده است اما این تکنیک موفقیت اندکی به همراه داشته است. با این حال، بر اساس دو گزارش منتشر شده در ژورنال انجمن پزشکی آمریکا در تاریخ ۱۴ فوریۀ ۲۰۱۷، یک رویکرد جدیدتر – به سر گذاشتن کلاه متصل به سیستم خنککننده که به تدریج دمای پوست سر را کاهش میدهد – روش موفقتری بوده است.
در یک تحقیق، ۶۷ زن از ۱۰۶ زن که در مرحلۀ اول یا مرحلۀ دوم سرطان پستان بودهاند و در طول درمانشان از دیگنیکپ (کلاه خنککننده تایید شده توسط FDA)، همراه با تاکسان (تاکسول و دیگر داروها) استفاده کردهاند کمتر از نیمی از موهایشان را از دست دادهاند. در مقایسه با ۱۶ زنی که تحت همین درمان بودهاند اما از کلاه خنککننده استفاده نکردهاند و تمام موهایشان را از دست دادهاند.
دیگر مطالعات روشهای متفاوتی همچون سیستم خنککنندۀ پوست سر پاکسمن (Paxman) که تاکنون توسط FDA تأیید نشده است، را سنجیدهاند؛ در این مطالعه ۴۸ زن، در طول دورۀ درمان از کلاه خنک کننده همراه با داروی تاکسان آنتراسایکلین (دوکسوربایسین و دیگر داروها) استفاده کردهاند و ۴۷ زن از این روش در طول درمانشان استفاده نکردهاند. نیمی از زنانی که از کلاه خنککننده استفاده کردند کمتر از نیمی از موهایشان را از دست دادند و تمام زنانی که از کلاه استفاده نکردند تمام موهایشان را از دست دادند.
هر دو نوع درمان خنککنندۀ پوست سر ۳۰ دقیقه پیش از تزریق شیمی درمانی آغاز میشوند و تا آخرین تزریق ادامه دارد و پس اتمام شیمی درمانی نیز بین ۹۰ تا ۱۲۰ دقیقه از خنک کنندۀ پوست سر استفاده میشود. این خنککنندهها قیمت بالایی دارند – بین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار برای یک دورۀ کامل درمان – و باید دید که آیا این درمان تحت پوشش بیمه قرار میگیرد یا خیر.
منبع: Harvard Health Publishing