دارونامه؛ آشنایی با داروی پروپیل تیواوراسیل(Propylthiouracil)، داروی پرکاری تیروئید
بیماریها و راه درمان, دارونامه , پیشگیری بهتر از درمان
توجه: مطلبی که مطالعه میکنید صرفا جنبهی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیههای پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
پروپیل تیواوراسیل (به انگلیسی: Propylthiouracil)
رده درمانی: داروهای پرکاری تیروئید
اشکال دارویی: قرص ۵۰ میلیگرم
قرص پروپیل تیواوراسیل ۵۰ میلیگرم یا PTU برای درمان علائم پرکاری تیروئید استفاده می شود. پروپیل تیواوراسیل علاوه بر مهار سنتز هورمون تیروئید، باعث جلوگیری از تبدیل شدن هورمون T4 به T3 در محیط بدن میشود. به دلیل نیمه عمر کوتاه آن معمولا قرص پروپیل تیواوراسیل ۳ بار در روز و هر ۸ ساعت مصرف میشود و باید سر ساعت مشخص مصرف گردد.
نام تجاری: ®Propyl-thyracil
گروه دارویی- درمانی:
از مشتقات تیوآمید
آنتاگونیست هورمونهای تیروئیدی
ضدهیپرتیروئیدی
طبقهبندی در بارداری:
گروه D
موارد مصرف، روش و دوزاژ:
قرص پروپیل تیواوراسیل برای درمان هیپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید مانند گریوز به خصوص در زنان حامله به دلیل منع مصرف متیمازول مورد استفاده قرار میگیرد.ضمناً برای ایجاد کارکرد طبیعی غده تیروئید قبل از عمل جراحی بر روی این غده به خصوص در زنان حامله و کودکان کاربرد دارد.
بالغین:
۱۰۰ میلیگرم خوراکی، روزانه ۳ بار حداکثر ۳۰۰ گرم هر ۸ ساعت از راه خوراکی مصرف میشود و دوز نگهدارنده ۱۰۰ میلیگرم روزانه ۱ تا ۳ بار میباشد.
کودکان:
کودکان بالای ۱۰ سال: قرص پروپیل تیواوراسیل در کودکان به صورت ۱۰۰ میلیگرم روزانه سه بار هر ۸ ساعت تجویز میشود. دوز نگهدارنده در کودکان ۲۵ میلیگرم سه بار در روز تا ۱۰۰ میلی گرم ۲ بار در روز است.
کودکان ۶ تا ۱۰ سال: ۵۰ تا ۱۵۰ میلیگرم روزانه سه بار.
بحران تیروتوکسیک و طوفان تیروئیدی
دوزاژ داروی پروپیل تیواوراسیل همانند هیپرتیروئیدی یا پرکاری تیروئید است.
آمادگی قبل از عمل تیروئیدکتومی
از ده روز قبل از عمل جراحی، قرص پروپیل تیواوراسیل با دوزاژ مشابه هیپرتیروئیدی تجویز میگردد.
مکانیسم اثر:
پروپیل تیواوراسیل با اتصال به تیروزین مانع از باند شدن ید با تیروزین و تشکیل ید و تیروزینها میشود . بدین ترتیب از سنتز هورمونهای تیروئیدی ممانعت مینماید.
فارماکوکینتیک:
- جذب گوارشی پروپیل تیواوراسیل خوب است.
- شروع تاثیر پروپیل تیواوراسیل ۱۰ تا ۲۰ روز میباشد.
- نیمه عمر پروپیل تیواوراسیل ۱ تا ۲ ساعت میباشد.
- حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد هر دوز دارویی از طریق ادرار دفع میگردد.
نکات با اهمیت:
در درمان پرکاری تیروئید با قرص پروپیل تیواوراسیل، در شروع درمان دوز دارو زیاد است و بعد در طول درمان کاهش مییابد. معمولا زمان مصرف قرص پروپیل تیواوراسیل هر ۸ ساعت یکبار است و توجه شود که داروی پروپیل تیواوراسیل باید سر وقت معیت مصرف شود.
مصرف قرص پروپیل تیواوراسیل یا پیتییو را باید تا زمانی که فعالیت تیروئید بیمار طبیعی شود، ادامه داد.
تفاوت داروی پروپیل تیواوراسیل (PTU) با متی مازول: داروی متی مازول فقط سنتز هورمونهای تیروئیدی را مهار میکند اما داروی پروپیل تیواوراسیل علاوه بر مهار سنتز هورمون تیروئید، از تبدیل محیطی T4 به T3 جلوگیری میکند. همچنین نیمه عمر پروپیل تیواوراسیل خیلی کمتر از متیمازول است بنابراین پروپیل تیواوراسیل باید روزی ۳ بار مصرف شود.
موارد منع مصرف:
- حساسیت شدید؛
- شیردهی؛
موارد احتیاط:
- عفونت؛
- اختلال شدید عملکرد کبدی؛
- بارداری؛
- سنین بالاتر از ۴۰ سال؛
تداخلات دارویی:
مصرف پروپپل تیواوراسیل همزمان با داروهای شیمی درمانی و پرتودرمانی باعث تضعیف شدید BM میشود.
مصرف همزمان پروپیل تیواوراسیل با لیتیم و نمکهای یددار اثرات ضدآریتمی ان را افزایش میدهد.
پروپیل تیواوراسیل سرعت تصفیه آمینوفیلین و تئوفیلین را کاهش میدهد و اثر ضدانعقادهای خوراکی را افزایش میدهد.
عوارض جانبی:
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمیشود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.
از جمله عوارض جانبی قرص پروپیل تیواوراسیل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
CNS: سردرد، خواب آلودگی، پارستزی، سرگیجه، افسردگی
GI: تهوع، استفراغ، اسهال، درد اپیگاستر، بزرگی غدد بزاقی
Derm: راش، کهیر، خارش، SLE، درماتیت اکسفولیاتیو
Hema: آگرانولوسیتوز، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی، گرانولوسیتوپنی
Other: آرترالژی، میالژی، یرقان، نفریت، ادم، واسکولیت، آلوپسی، لنفادنوپاتی
مصرف در بارداری و شیردهی:
پروپیل تیواوراسیل در بارداری جز گروه D می باشد. اما با مصرف پروپیل تیواوراسیل در بارداری نقص مادرزادی مشاهده نشده است. از این رو استفاده از پروپیل تیواوراسیل در بارداری بر متیمازول ارجح است.
پس پروپیل تیواوراسیل در بارداری داروی انتخابی برای درمان پرکاری تیروئید است و میتوان از پروپیل تیواوراسیل با احتیاط طی دوره بارداری استفاده نمود. توجه شود که نیاز به این دارو با گذشت زمان طی دوره بارداری کاهش مییابد.
مصرف پروپیل تیواوراسیل در شیردهی ممنوع است و در حین درمان با پروپیل تیواوراسیل شیردهی باید قطع شود.
توجهات پزشکی – پرستاری:
- در حین درمان با پروپیل تیواوراسیل T3، T4، TSH، FTI، RAIU، CBC، تستهای LFT، تستهای عملکرد کلیوی باید چک شود.
- ادم، پفآلودگی دستها و پاها و اطراف چشمها را کنترل کنید و وزن بیمار را بهطور روزانه چک کنید.
- به تغییرات نبض و فشار خون توجه کنید.
- به نشانههای دیسکرازی خونی توجه کنید.
- در صورت نیاز، مصرف پروپیل تیواوراسیل را قطع کنید.
- نشانههای مصرف بیش از حد پروپیل تیواوراسیل اعم از عدم تحمل گرما، تعریق شدید، ادم، تاکیکاردی، هذیان، تحریک پذیری CNS، دیس ریتمی قلبی را بشناسید.
- در صورت بروز نشانههای پرحساسیتی و واکنشهای آنافیلاکتیکی مصرف پروپیل تیواوراسیل را قطع کنید.
- برای کاهش نشانههای گوارشی ناشی از پروپیل تیوارواسیل دارو را با غذا تجویز کنید.
- درمان پرکاری تیروئید با پروپیل تیواوراسیل را از حداقل دوز موثر دارو شروع کنید.
- مصرف مایعات روزانه را به ۳ تا ۴ لیتر افزایش دهید.
به نشانههای تضعیف مغز استخوان توجه نمایید: تب، خستگی مفرط، گلودرد، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی.
توجهات بیمار – خانواده:
- روزانه نبض و فشارخون را کنترل کنید. ادم را بررسی کنید. افزایش وزن را ثبت کنید.
- در طول درمان با پروپیل تیواوراسیل از مصرف داروهای نسخهای و داروهای حاوی ید خودداری کنید.
- در طول درمان با پروپیل تیواوراسیل مصرف غذاهای دریایی و حاوی ید را محدود کنید.
- معاینات و تستهای ادواری توصیه شده از سوی پزشک را پیگیری نمایید.
- دارو را مطابق دستور پزشک مصرف کنید و از قطع ناگهانی دارو اجتناب کنید.
- نشانههای اسهال، تب، تاکیکاردی و تحریک پذیری ممکن است ناشی از کمبود دوز مصرفی باشد.
- تغییرات غیرعادی خلق و خو را به پزشک گزارش کنید.
- در صورتی که یک دوز دارو را فراموش کردید اگر هنوز تا دوز بعدی یک ساعت وقت دارید آن را مصرف کنید.
شرایط نگهداری دارو:
پروپیل تیواوراسیل را در ظروف در بسته و مقاوم به نور نگهداری کنید.
منبع: dorvana.com