بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

آرتریت تمپورال (به انگلیسی: Giant cell arteritis) یک نوع نادر واسکولیت است که اختلال اصلی در شریان‌های بزرگ و متوسط سر است.
شایع‌ترین واسکولیت در جهان است. رگ اصلی درگیر، شریان تمپورال است. هر رگ دیگری در بدن می‌تواند درگیر شود. بیشتر درخانم‌های مسن (بالا ۵۰ سال) و سفیدپوستان دیده می‌شود.شایع‌ترین تظاهرش، سردرد است. می‌تواند منجر به Claudication فک هم بشود. خستگی، آرترالژی، تب و آنمی نیز از سایر علایم آن می‌باشد. در ۹۰ درصد موارد ESR بالاست.

بدترین عارضه آن کوری است که معمولاً یک‌طرفه و تقریباً همیشه برگشت ناپذیر است. کوری در حین دریافت کورتون نادر است اما بعد از قطع دارو، عود می تواند رخ دهد.

در فرد مسن با سردرد جدید یا تغییرات بینایی باید به فکر GCA باشید. در سمت دیگر طیف آرتریت تمپورال، PMR (پلی میالژی روماتیکا ) قرار دارد که به مجموعه‌ای از علایم شامل درد و احساس خشکی شدید در کمربند شانه‌ای و لگنی و پروگزیمال اندام‌ها اطلاق می‌گردد. ESR بالا و آنمی شایع است. معمولاً گردن به بالا درگیر نیست و تب و سردرد نیز ندارند. گاهی سینوویت مفاصل دارند.

PMR می‌تواند به تنهایی باشد یا در همراهی با آرتریت تمپورال دیده شود. لذا در تمام بیماران با PMR

باید در مورد شواهد بالینی آرتریت تمپورال سؤال شود.

افتراق PMR از آرتریت روماتوئید با شروع در کهنسالی مشکل است. تشخیص PMR بر اساس علائم بالینی و پاسخ سریع به درمان با گلوکوکورتیکوئیدها خواهد بود.

_ تشخیص

هرگاه به آرتریت تمپورال شک کردیم باید از چند نقطه شریان تمپورال بیوپسی برداریم چون ممکن است درگیری سگمنتال باشد. یافته کلاس کی، التهاب و تخریب لامینای الاست کی داخلی رگ غالباً همراه با سلول ژانت است. اگر مشکوک به درگیری چشم باشیم دیگر منتظر جواب بیوپسی نمی مانیم و درمان را زودتر شروع می کنیم.

*** درمان
اساس درمان بر داروهای سرکوب کننده ایمنی با دوز بالا (گلوکوکورتیکوئید)ها به خصوص پردنیزولون استوار است.

درمان با کورتون با دوز بالا به مدت ۶ الی ۱۲ ماه استفاده می‌کنیم ولی برای درمان PMR کورتون با دوز پایین می‌دهیم. هر دو بیماری معمولاً در طی ۲- ۱ روز به کورتون جواب عالی می‌دهند.

در GCA و PMR ، استفاده از ESR برای تشخیص و مانیتور کردن سیر بیماری مفید است.

منبع مجله سلامت