راه‌های کنترل ذهن
ذهن مانند کودکی بازیگوش است که هر لحظه در حال انجام کاری‌ست و به موضوعی می‌پردازد. این کودک بازیگوش به حرف کسی گوش نمی‌دهد و همین علت باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود. راه‌های کنترل ذهن یکی از ترفندهای مفید برای مدیریت رسیدن به آرامش و تمرکز می‌باشد که باید در انجام آن به مهارت برسیم.
در ادامه بیشتر به بررسی انواع راه‌های کنترل ذهن می‌پردازیم.
_ آشنایی با انواع راه‌های کنترل ذهن
در جهان امروز افراد به سرعت در حال پیشرفت هستند این پیشرفت به واسطه رفتار جامعه‌شناسی و فناوری‌های علمی و … روز افزون است اما یک اثر ناخوشایند در بین همه انسان‌ها حاصل می‌شود و آن فشار درونی است و همه افراد را به خود درگیر کرده است.
ترس، تاسف، استرس، اضطراب و افسردگی ناشی از فشارهای ذهنی و روانی است که در آدم‌ها به وجود می‌آید.
اضطراب در هر دوره از زندگی وجود دارد و به دلیل وجود اضطراب دچار شک و تردید می‌شویم.
افراد به دلیل کمبود امنیت درونی خود را بیش از پیش مشغول می‌کنند تا به استرس‌های روزمره که باعث کاهش لذت بردن از زندگی و زمان حال می‌شود و قدرت تفکر و تسلط را از ما می‌گیرد غلبه کنند.
فرد زمانی می‌تواند روی افکارش تسلط یابد که می‌تواند با خودشناسی به انرژی‌های درونی خود راه یابد و آنها را کشف کند عدم تسلط روی ذهن و فکر به اختلالات و کاهش توانایی‌های درونی منجر می‌شود.
روانشناسان بر این باورند فکر عامل پیشرفت آدم‌ها است.
_ انواع فکر کدامند؟
آشنایی با انواع فکر شناخت بهتری به شما می‌دهد.
_ افکار بد
این نوع فکر بیشتر به ذهن کودکان نزدیک است چون هنوز قابلیت تشخیص و قدرت درک ندارند مثال: تنها کار بدی که انجام می‌دهند: پرت کردن اشیا، داد و فریاد زدن، گریه کردن هنگام بی‌توجهی و ….
افکار بد به سراغ افراد خشمگین و افسرده می‌رود.
_ افکار غلط
مجموعه افکاری است که از نظر منطقی و استدلال و اصول علمی اشکال دارند و ما بر اثر فرآیندی در ذهن و اطلاعات دریافتی از خارج به آن نتایج غلط می‌رسیم.
هر معلولی دارای علت است
برای مثال: اگر فردی فکر کند هواپیمایی بدون علت سقوط کرده فکر او غلط است و باید این جمله را این‌گونه بیان کند هواپیمایی سقوط کرده اما علت آن معلوم نیست. این موارد از افکار غلط ما هستند. که نتیجه غلطی می‌دهد.
_ افکار منفی
بدترین حالتی از موضوعی که به ذهن ما می‌رسد فکر منفی است
مثال: فردی اتومبیل گران قیمتی خریده و افراد این‌گونه فکر می‌کنند اگر این اتومبیل دزدیده شود صاحب آن بیچاره می‌شود.
افرادی که ذهن و فکر منفی دارند زندگی را این‌گونه می‌بینند که هیچ هدفی ندارد.
افکار منفی هر چه بیشتر در ذهن باشند بیشتر دچار آشفتگی و استرس می‌شویم و همان فکر منفی ممکن است اتفاق بیفتد.
به هر آنچه فکر و تمرکز کنیم همان اتفاق می‌افتد پس ما می‌توانیم آنها را کنترل کنیم در ذهن همه چیز گنجانده می‌شود ولی بهتر است با افکار مثبت و خوب به نتایج بعضی امور بیندیشیم.
_ بهترین راه‌های کنترل ذهن کدامند؟
داشتن تمرکز به مهارت نیاز دارد برای یادگیری هر چیزی به تمرین و تکرار نیازمندیم. می‌توانیم در محیط تغییراتی ایجاد کنیم که مفید و موثر خواهد بود.
_ راه‌های از سامان دادن به ذهن آشفته
برای غلبه بر ذهنی آشفته باید چند قدم ساده بردارید.
۱- حواست را جمع کن
وقتی که کاری انجام می‌دهیم ممکن است ذهن به موارد دیگر فکر کند و تمرکز ما را از روی یک موردی از بین ببرد.
وقتی حواس‌مان پرت می‌شود از جمله حواست را جمع کن استفاده کنیم.
با تکرار این جمله ذهن کم کم متوجه موضوع اصلی می‌شود.
۲- روش عنکبوتی از راه‌های کنترل ذهن است
روشی است که به حواس پرتی کمک می‌کند تا بیشتر تمرکز داشته باشیم اگر تار عنکبوت تکان بخورد عنکبوت واکنش نشان می‌دهد و وقتی چند بار این کار را انجام دهید عنکبوت عکس‌العملی نشان نمی‌دهد و می‌فهمد که حشره‌ای در دام و تور آن نیست.
شما هم این روش را یاد گرفته و انجام دهید تا ذهن خود را پرورش دهید و در مقابل حواس پرتی تسلیم نشوید.
مثلا وقتی صدای بلندی می‌آید نباید حواس‌تان پرت شود و باید روی یک هدف تمرکز داشته باشید.
۳- فرصتی برای افکار مزاحم
در طول شبانه‌روز افکار غلط و مزاحم به ذهن‌مان خطور می‌کنند اجازه نمی‌دهند روی هدف‌مان دقت و تمرکز داشته باشیم و ذهن‌مان را آشفته می‌کنند.
بهتر است برای بهره‌وری بیشتر از راه‌های کنترل ذهن از روش‌های زیر استفاده کنیم.
زمانی را برای این افکار اختصاص می‌دهیم
وقتی افکار مزاحم وارد ذهن‌مان می‌شوند باید بدانیم زمانی را به آنها اختصاص داده‌ایم.
از روش (حواست را جمع کن) هم می‌توانید استفاده کنید.
خاطر نشان کنید حتما در زمان خاص به این افکار می‌پردازید و فکر می‌کنید افرادی که کنترل ذهن ندارند و فکر آشفته‌ای دارند اغلب احساس خستگی می‌کنند و دارای احساس حقارت (خودکم بینی)، اضطراب و پریشان حالی‌اند افکار انسان به دو قطب مثبت و منفی تقسیم می‌شود.
_ ویژگی افکار مثبت
عزت نفس بالا، اعتمادبه‌نفس بالا، استقلال در انجام امور زندگی را خوشایند می‌بینند، کمتر دچار فشار روانی می‌شوند.
_ ویژگی افکار منفی
اعتمادبه‌نفس پایین، دچار شک و تردیداند، مشکلات روانی سراغ‌شون می‌آید در ارتباطات دچار اختلال می‌شوند و مشکلات زناشویی.
_ چگونه می‌توانم از راه‌های کنترل ذهن استفاده کنم؟
افکار باید هوشیارانه باشد. فرد باید آگاهی لازم را نسبت به افکارش داشته باشد.
بیمار باید قادر به تمرکز روی افکارش باشد افراد بیمار به راحتی نمی‌توانند روی افکارشون تمرکز کنند بنابراین ما باید به آنها کمک کنیم تا کم کم آشفتگی‌ها را حل کنیم و به سمت ذهن خود‌آگاه بیاوریم.
موضوع افکار باید مطابق با خواسته بیمار باشد. فرد بیمار مدام در حال فکرکردن است و به مواردی می‌اندیشد که با خواسته‌هایش هماهنگی یا مطابقت داشته باشد.
_ بررسی راهکارهای تقویت فکر مثبت
افکار دارای قدرت بسیاری‌اند حتی می‌تواند ویرانگر هم باشد.
پس باید:
به خود و فرزندان‌مان یاد بدهیم که افکارمان را هوشمندانه کنترل کنیم.
نسبت به خود احساس خوبی داشته باشیم.
فهرستی از ویژگی‌های خوب و مثبت خود تهیه کنیم.
سعی کنیم در برخورد و ارتباط روزانه از کلمات و جملات مثبت استفاده کنیم.
در محیط‌هایی باشیم که بیشتر احساس خوشایندی کنیم چون محیط تاثیرگذار است.
هر صبح انگیزه و هدفی برای ادامه دادن به زندگی داشته باشیم.
خندیدن را فراموش نکنیم.
_ از دیگر راه‌های کنترل ذهن خود تمرکز کردن است
تمرکز نیروی ذهنی است و بروز هیچ‌گونه پریشانی ذهنی و سردرگمی شخصی است.
افکار نشان می‌دهند شما چه فردی هستید، در واقع افکار نماینده احساسات درونی شما هستند.
زاییده تخیلات ذهنی‌تان هستند. بازتاب‌دهنده ضمیرناخودآگاه‌تان‌اند. زبان گذشته شما هستند
یکی از مهم‌ترین گام‌هایی که هر فرد را می‌تواند در زندگی به سوی شادکامی و موقعیت برساند انعطاف‌پذیری ذهن اوست.
اصلا اجازه ندهید احساس گناه کنید. اگر این حس را داشته باشید هیچ وقت نمی‌توانید از افکار خود دست بردارید و به مثبت‌اندیشی برسید.
_ قدرت اراده یکی از راه‌های کنترل ذهن است.
در طی انجام تست‌های گوناگون محققان فهمیدند که قدرت اراده مثل یک عضله است که در اثر استفاده زیاد خسته می‌شود و نیاز به تجدید قوا و خوراک دارد.
محققان به این نتیجه رسیده‌اند که برای تقویت اراده تمریناتی وجود دارد انجام برخی از این تمرینات در ابتدا سخت است ولی تکرار آن آسان‌تر می‌شود.
یکی از این تمرینات مدیتیشن است.
مدیتیشن تمرین ذهنی است که سبب افزایش قدرت اراده می‌شود با این حرکت ذهن در حالت آرامش قرار می‌گیرد و متمرکز می شود تا در برابر عوامل حواس پرتی مقاومت کند.
با تکرار هر روز، مدیتیشن توانایی مغز برای تمرکز ۲۰ درصد افزایش می‌یابد و همچنین باعث کاهش استرس و انرژی بیشتری می‌شود.
_ تاثیر منفی افکار ناهنجار
در این افکار حالت منفعل و منحصر به فرد وجود ندارد چون افکار به علت ناهشیار بودن نمی‌توانند روی یک مورد خاص تمرکز داشته باشند و به صورت اشتباه واکنش نشان می‌دهند.
_ بررسی افکار ناهنجار (غیرمعمول)
چرا افکار ناهنجار به سراغ من میایند؟
۱- فقدان/ کمبود آگاهی
افکاری که تقریبا مبهم و غیرکاربردی باشند به راحتی طی بررسی‌های ذهنی با اشتباهات متوالی مواجه می‌شوند و تمام این اشتباهات به فقدان و یا کمبود آگاهی منجر می‌شود.
۲- کمبود تمرکز
افرادی که دچار افکار ناپایدار و اختلال ذهن شده‌اند تمرکز روی دیگر افکار حواس پرت خواهند شد و با نتایج نادرست روبرو می‌شوند.
۳- کمبود قدرت اراده
افکاری که تحت سلطه قدرت اراده نیستند طی گرایش‌های مختلف ذهنی فرد دچار وسواس می‌شود چون فرد قدرت اراده کافی و هوشیارانه ندارد.
ایجاد اراده قوی یکی از راه‌های کنترل ذهن است که باید یاد بگیرید.
۴- کمبود هم دردی و دلسوزی
در حالت‌های منفعل و ناهنجار بیماران با احساسات خودشان ذهن خود را مشغول می‌کنند و نسبت به دیگران حس همدردی ندارند.
بیمارانی که دچار این نوع کمبودها هستند رابطه خود را با دنیا، خانواده و جامعه جدا می‌کنند و عدم کنترل آن حس حقارت در آنها به وجود می‌آید. از دید آنها هرچیزی غیرواقعی به نظر می‌رسد و قادر به برقراری رابطه با دیگران نیستند و رفتار معقولانه و هوشیارانه ندارند.
_ عملکرد ذهن چیست؟
مغز انسان دارای توانایی‌های بسیار است و ما فقط بخش کوچکی از آن‌را استفاده می‌کنیم مغز انسان دارای دو نیم کره راست و چپ تقسیم شده و هر نیم کره دارای کارایی‌های خاصی است
وظایف نیم کره راست = تصور و تجسم، شناخت رنگ و احساس و خیالات و فعالیت‌های مشابه آن
وظایف نیم کره چپ = ارتباط کلامی و زبان، منطق، تجزیه و تحلیل و بررسی و فعالیت‌های مشابه آن
_ یکی دیگر از راه‌های کنترل ذهن خواب کافی‌ست
بی‌خوابی سبب کاهش تمرکز و کنترل ذهن است و علائمی مثل خستگی، استرس، حال ناخوشایند و تغییر خلق‌و‌خو است.
_ راه‌های بهبود خواب
۱- به پزشک مراجعه کنید
۲- دوش آب گرم
۳- گوش دادن به موسیقی
۴- نوشیدن شیر گرم
۵- مصرف داروهای گیاهی
_ چندین روش مفید برای کنترل فشار و ذهن خود
خودتان سرنوشت خود را رقم می‌زنید: اگر این جمله را به خودتان یادآوری کنید به شما کمک می‌کند حتی در موقعیت‌های تنش‌زا خونسردی خود را حفظ کنید.
با دیگران به توافق برسید: بپذیرد که شاید به همه چیز نخواهید رسید این پذیرش فشار را کاهش می‌دهد.
برای خود ارزش قائل شوید: این نکته به کاهش فشار کمک می‌کند یعنی به دیگران اجازه ندهید به شما بی‌احترامی کنند و فریب‌تان دهند.
قدرت نه گفتن را داشته باشید: افرادی که قدرت نه گفتن را ندارند نمی‌توانند روی خود و ذهن خود تمرکز کنند چون ذهن دائما در حال فکر کردن به آن موضوع است و استرس را افزایش می‌دهد
تنفس صحیح را فراموش نکنید: در مواقع پر استرس و هیجان صحیح نفس کشیدن را فراموش می‌کنیم در چنین حالتی باید نفس عمیقی بکشیم تا ضربان قلب شک پیدا نکند و میزان اکسیژن خون کم نشود.
بیشتر ورزش کنید.
به حرف‌های دیگران گوش دهید: بسیاری از ما به دلیل خوب گوش ندادن دچار سوءتفاهم می‌شویم.
زمان نگرانی خود را کم کنید: تنها به مدت ۲۰ دقیقه فرصت دارید به نگرانی‌هایتان فکر کنید.
به اندازه کافی بخوابید: خواب کافی باعث نشاط و قدرت تمرکز می‌شود و کمتر دچار آشفتگی ذهنی و رفتاری می‌شوید.
تسلط کنترل و نفوذ احساسی – عاطفی خود را ارتقا دهید: با اعتبار دادن به میزان نفوذ احساسی و عاطفی خود می‌توانید در برابر مشکلات زندگی مقابله کنید.
_ نتیجه‌گیری
بعد از چند مرحله تمرین و تکرار این مراحل خواهید توانست سطح تسلط و کنترل ذهنی خود را در مقایسه با گذشته ارتقا دهید و مشکلات و فشارهای روانی – ذهنی کاهش می‌یابند.
منبع: wikiravan.com