بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان,سوال و پاسخ

 

_ در چه حالت می‌گوییم بدن ورم کرده است
ورم یا خیز به (به انگلیسی: Edema) (ادیما، اِدِم) که گاهی نیز بنام دراپسی شناخته می‌شود به معنی تجمع غیرطبیعی آب و مایعات میان بافتی موجود در پلاسما در فضای میان بافتی، زیر پوست و حفره‌های بدن و بعلت انتقال آن‌ها از درون رگها به محلهای یاد شده‌است. در حالت طبیعی، تعادل حاصل از هموستازی باعث می‌گردد که مقدار این مایعات در بین بافتها و درون پلاسما میزان ثابت و کنترل شده‌ای داشته باشند.

_ ورم پا
همچنین علت ورم پا در بیماران ممکن است ناشی از بیماری جدی تر از جمله بیماری کبد، بیماری کلیوی، نارسایی قلبی، ترومبوز ورید عمقی (DVT)، سطح پایین پروتئین، کم خونی و نشانه ای از آسیب به پا باشد. شکستن انگشتان پا، مفاصل مچ پا و استخوان ها، تنها چند صدمه ای است که ممکن است موجب تورم شود. تورم، پاسخ طبیعی به آسیب است.

_ نارسایی کبد
نارسایی کبد ( Liver failure ) به معنی کاهش شدید عملکرد کبد است.

کبد نقش مهمی در تولید هورمونها، پروتئین‌های خون، آنزیمهای گوارشی و صفرا و متابولیسم سموم و مواد زائد دارد، لذا کاهش عملکرد کبد عوارض فراوانی در سیستم‌های مختلف بدن دارد.

نارسایی کبدی در بیماری‌هایی مانند سیروز، هپاتیت و کبد چرب دیده می‌شود. درمان در مراحل انتهایی بیماری اغلب نگهدارنده‌است یا با پیوند کبد.

_ ورم پا در نارسایی کبد
کبد نوعی پروتئین به نام آلبومین تولید می‌کند که از نفوذ خون درون رگ‌ها به بافت‌های اطراف، جلوگیری می‌کند. بیماری کبد تولید این پروتئین را مختل می کند. اگر آلبومین به اندازه کافی تولید نشود، خون به بیرون از رگ‌ها رسوخ می کند. جاذبه سبب می شود که مایعات بدن بیشتر در پایین پاها ذخیره شوند،اما مایعات در شکم و قفسه سینه نیز انباشته می شوند. فشارخون بالا در وریدهای ورودی به کبد (به نام افزایش فشارخون ورودی) می‌شود که به طور بالقوه منجر به تورم در هر دو پا و همچنین در شکم (به نام آسیت) می‌شود.
سیروز کبدی یعنی این‌که کبد زخم‌های گسترده، احتمالا ناشی از هپاتیت یا از نوشیدن زیاد الکل برای سال‌های طولانی دارد. جای زخم با جریان خون و در کبد تداخل پیدا می‌کند.
اگر تورم پاهای شما با علایم دیگری همچون خستگی، بی‌اشتهایی و افزایش وزن هم‌راه است، به پزشک مراجعه کنید. اگر تنگی نفس دارید، یا در قفسه سینه احساس درد یا فشار می کنید، با اورژانس تماس بگیرید.
داروها یعنی دیورتیک‌ها و سبک زندگی همچون محدود کردن نمک می‌تواند به کاهش علائم از جمله ورم پا کمک کند. اگر چه کاهش میزان ورم در هر پا یا شکم به کبد شما نمی‌کند اما می تواند حرکت و تنفس را آسان‌تر کند. همیشه این کار تحت نظر پزشک انجام دهید، زیرا افراد مبتلا به نارسایی کبدی باید آب اضافی بدن را به آرامی دفع کنند.

_ چه باید کرد؟

استراحت، کمپرس سرد و بالا بردن پا اولین اقداماتی است که برای پای متورم باید انجام داد. این کارها برای مفصل‌ها و استخوان‌های شکسته مفید است اما اگر پاهای شما بنا به دلایل دیگری دچار تورم شده باشند، می‌تواند به شما کمک کند. اگر استراحت کنید و پاهایتان را بالا ببرید، مایع به خارج از پاها جریان پیدا خواهد کرد. یخ رگ‌های خونی را تنگ‌تر می‌کند که محدود کننده جریان خون است و به تسکین درد کمک می‌کند. جوراب‌های فوق‌العاده تنگ یا همان جوراب واریس و یا بانداژ می‌تواند به خروج مایع از پا کمک کند.

_ قدم زدن

اگر هر یک ساعت پیاده روی کنید، تجمع مایع را در هر قسمت بدن سخت می‌کند و باعث می‌شود که جریان خون به همه جاهای بدن حرکت کند. هر چیزی که زانوها را حرکت می‌دهد و مچ پای شما را انعطاف بدهد، کمک می‌کند.

_ آن‌چه که باید در مورد دارو انجام دهید

بعضی از داروهای استفاده شده برای درمان فشارخون بالا، دیابت و التهاب می‌تواند باعث شود بدن شما آب بیشتری را جمع کند و موجب ورم پا شوند. داروهای دیگری که دیورتیک نامیده می‌شوند، می‌توانند ورم پا را کاهش دهند، آنها کمک می‌کنند که بدن شما با افزایش ادرار آب اضافی را از بدن خارج کند. همیشه قبل از تغییر یا قطع داروهایتان با پزشک خود مشورت کنید.

_ افزودن منیزیم به رژیم غذایی

شما ممکن است قادر باشید به بدن‌تان کمک کنید تا مایعات را به راحتی خارج کند در صورتی که روزانه ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم به رژیم غذایی روزانه‌تان اضافه کنید. البته با پزشک‌تان قبل از مصرف مکمل مشورت کنید، این می‌تواند موجب مشکلاتی شود در صورتی که بیماری کلیه یا قلب دارید یا اگر برای بیماری‌های دیگر دارو مصرف می‌کنید.

بهتر است در این‌حالت که کبد نمی‌تواند پروتئین کند و مختل شده است مواد پروتئین کمتر مصرف شود تا در کبد انباشته نشود.

_ چه موقع باید به پزشک مراجعه کنید

اگر پاهای شما متورم است و تنفس کوتاه یا درد قفسه سینه دارید به دنبال درمان باشید. این‌ها می‌تواند نشانه‌های مایع یا لخته خون در ریه‌های شما باشد. در این چند مورد زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:

پای متورم شما پس از فشرده شدن کمرنگ می‌شود.
پوست شما در ناحیه متورم به نظر کشیده یا شکسته است.
درد و تورم شما از بین نمی‌رود.

منابع:

۱- redmag.ir

۲- nabzema.com