بیماری خودایمنی: چرا سیستمایمنی به خود حمله میکند؟
بیماریها و راه درمان , فرناز اخباری , پیشگیری بهتر از درمان
به گزارش سایت hopkinsmedicine.org
بیماری خودایمنی ۲۳٫۵ میلیون آمریکایی را تحت تأثیر قرار میدهد و نزدیک به ۸۰ درصد آنها را زنان تشکیل میدهند. اگر شما یکی از میلیونها زنی هستید که تحت تأثیر این گروه از بیماریها که شامل لوپوس، آرتریت روماتوئید و بیماری تیروئید میشود، قرار گرفتهاید، ممکن است تعجب کنید که چرا سیستمایمنی به خود بدن حمله میکند.
دکتر آنا ماریا اوربای، متخصص روماتولوژی در مرکز آرتریت جانز هاپکینز است. روماتولوژیستها در تشخیص و درمان بیماریهای اسکلتی عضلانی و بیماریهای خودایمنی (بیماری روماتیسمی) تخصص دارند. اوربای چندین نظریه را که محققان در مورد علت بیماری خودایمنی میشوند، از جمله عفونت، آسیب بافتی و ژنتیک توضیح میدهد.
ارتباط بین بیماری خودایمنی و زنان
پزشکان در مورد علت ایجاد بیماری خودایمنی یا علت وقوع بیشتر بیماری در زنان نسبت به مردان مطمئن نیستند. یک نظریه این است که سطوح بالاتر هورمونها در زنان، به ویژه در سالهای باروری، میتواند زنان را مستعد ابتلا به بیماریهای خودایمنی کند.
با این حال، اوربای خاطرنشان میکند که این ایده هنوز ثابت نشده است، عوامل زیادی مثل ژنتیک و محیطی وجود دارد که بر خودایمنی تأثیر میگذارند. محققان نمیتوانند بهطور قطع توضیح دهند که چرا زنان بیشتر از مردان به این بیماریها مبتلا میشوند.
نقش عفونت و بیماری
اصولا، بیماری خودایمنی به این دلیل رخ میدهد که دفاع طبیعی بدن، سیستمایمنی به بافت سالم بدن حمله میکند. محققان ایدههای مختلفی در مورد علت این اتفاق دارند.
هنگامی که بدن خطر وجود یک ویروس یا عفونت را احساس میکند، سیستمایمنی بدن به آن حمله میکند و این واکنش ایمنی نامیده میشود. گاهی اوقات سلولها و بافتهای سالم نیز در این حالت گرفتار این پاسخ میشوند و در نتیجه بیماری خودایمنی ایجاد میشود.
بسیاری از دانشمندان بر این باورند که این تئوری علت آرتریت روماتوئید، نوعی بیماری خودایمنی که به مفاصل حمله میکند، میباشد. همچنین در برخی از موارد پس از ابتلا به گلودرد استرپتوکوکی، افراد به پسوریازیس مبتلا میشوند( یک بیماری خودایمنی که باعث ایجاد تکههایی از پوست ضخیم و پوستهدار میشود).
سایر انواع بیماریهای خودایمنی ممکن است ناشی از تلاش بدن برای مبارزه با سلولهای سرطانی باشد. اوربای به اسکلرودرمی( نوعی بیماری نادر و پیشرونده روماتیسمی است که پوست بیماران ضخیم، سفت و خشک شده و گاه در انتهاهای اندامها زخم ایجاد میشود.) اشاره میکند.
او میگوید: «ممکن است پس از مبارزه سیستمایمنی با سرطان و از بین رفتن آن، یک پاسخ التهابی به دلیل آن مبارزه همچنان وجود دارد.»
محققان جانز هاپکینز بیمارانی را که هم به اسکلرودرمی و هم سرطان مبتلا شده بودند ارزیابی کردند تا میزان این رابطه را دریابند.
نظریه آسیب
دانشمندان فکر میکنند آسیب ممکن است در برخی از انواع بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت پسوریاتیک نقش داشته باشد، وضعیتی که در برخی از مفاصل افراد مبتلا به پسوریازیس باشد.
تحقیقات نشان داده است که در قسمتهایی از بدن که تحت استرس زیاد قرار دارند، پس از آسیب به تاندونها (که ماهیچه را به استخوان متصل میکنند)، یک پاسخ خودایمنی به وجود میآید. به عنوان مثال، پاشنه یک دونده ناحیهای است که عضله دائماً استخوان را میکشد تا حرکت ایجاد کند.
اوربای میگوید: «این استرس مکرر میتواند بافتهایی را که معمولاً نباید در تماس با سلولهای خونی باشد، در معرض قرار میدهد و مانند یک زخم کوچک میشود.»
اوربای میگوید: «سلولهای خونی سعی میکنند آن را درمان کنند، اما یک پاسخ ایمنی غیرطبیعی باعث التهاب مفاصل و تاندونها میشود. در حالی که برخی یافتهها در تایید این علل میباشد اما دانشمندان هنوز ثابت نکردهاند که این عوامل علل اصلی بیماری خودایمنی هستند.»
ریسک ژنتیکی
مشخصا ژنتیک در بیماری خودایمنی نقش دارد، اما محققان هنوز علت آن را بهطور کامل نمیدانند. بهعنوان مثال، ابتلای یکی از اعضای خانواده به لوپوس یا مولتیپل اسکلروزیس (MS) خطر ابتلا به این بیماریها را در افراد افزایش میدهد. در برخی از خانواده ها چند نفر دارای بیماریهای خودایمنی میباشند. با اینحال، عامل ژنتیک به تنهایی برای ایجاد بیماری خودایمنی کافی نیست.
اوربای میگوید: «درست است که ژنها مهم هستند، اما همه علت نیست. ممکن است اعضای خانواده مبتلا به لوپوس یا ام اس باشند اما هرگز افراد دیگر به آنها مبتلا نشوند. ممکن است حتی آزمایش DNA اختصاصی لوپوس مثبت باشد ولی هنوز این بیماری را نداشته باشید.»
این امکان وجود دارد که بیماری خودایمنی بر اساس توانایی سیستمایمنی برای کنترل استرس رخ دهد.
اوربای میگوید: «که این عامل نیاز به بررسی تحقیقاتی جدی دارد. اگر میدانستیم که چه زمانی استرس وارد شده بر بدن شما از توانایی مقابله سیستمایمنی با آن استرس بیشتر است؟ میتوانست کلید پیشگیری از بیماری خودایمنی باشد.»
منبع: hopkinsmedicine.org