بیماری‌‌ها و راه درمان, دارونامه , پیشگیری بهتر از درمان

 

توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

 

موارد مصرف‌:

• موثر در درمان کبد چرب؛
•  هپاتیت؛
• آنتی‌اکسیدان قوی.

موارد منع مصرف‌:

شناخته نشده است.

مصرف در دوران بارداری و شیردهی‌:

تا کنون از مصرف این دارو در زمان بارداری و شیردهی عوارضی گزارش نشده است اما حتما با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض جانبی‌:

طالعات روی تعیین مقدار سیلیمارین در خون ۳۵۰۰ بیمار نشان داده است که در این بیماران عوارض جانبی دیده شده فقط شامل اختلالات بسیار مختصر گوارشی است. یک اثر ملین ملایم معمولاً با مصرف این دارو می‌تواند دیده شود.

دستور مصرف‌:

دو قرص (۷۰ میلی‌گرمی )‌، ۳ نوبت در روز مصرف شود. طول مدت مصرف حداقل دو ماه می‌باشد.

اجزای فرآورده‌:

قرص‌های روکش‌دار حاوی عصاره خشک خارمریم (Silybum marianum) می‌باشد.

مواد موثره‌:

خار مریم محتوی فلاونو لیگنان‌ها مانند سیلی‌بین، سیلی‌کریستین، سیلی‌دیانین و مشتقات ۲ و ۳ دهیدروسیلی بین می‌باشد. مجموعه این فلاونولیگنان‌ها را سیلیمارین می‌نامند.

استاندارد شده‌:

برحسب ۷۰  میلی‌گرم سیلی‌مارین در هر قرص

آثار فارماکولوژی‌: سیلیمارین مجموعه ترکیبات پلی‌فنلی گیاه خارمریم می‌باشد. استفاده از این گیاه جهت مشکلات کبدی تاریخچه‌ای طولانی دارد که در حال حاضر با مطالعات گسترده، این اثرات به اثبات رسیده‌اند.

سیلیمارین به عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی و مستقیم عمل نموده و رادیکال‌های آزاد سمی را از بین می‌برد. گلوتاتیون داخل سلولی و سوپر اکسید دیس موتاز را افزایش می‌دهد. تشکیل لوکوترین‌ها را مهار می‌سازد و فعالیت آنزیم RNA پلی مراز را در هسته سلولی افزایش داده موجب تحریک سنتز پروتئین‌های ریبوزومال می‌شود که این عمل به نوبه خود قدرت نوسازی سلولی کبد را افزایش می‌دهد.
سیلیمارین در درمان هپاتیت حاد و مزمن ویروسی هر دو موثر است. در یک مطالعه روی ۲۹ بیمار مبتلا به هپاتیت ویروسی تحت درمان با سلیمارین نشان داده شده است که سلیمارین اثر چشمگیری بر روی پارامترهای افزایش یافته این بیماران مانند سطح بیلی‌روبین سرم و آنزیم‌های کبدی در مقایسه با گروه پلاسبو اعمال می‌نماید. پارامترهای آزمایشگاهی در گروه تحت درمان با سلیمارین بعد از دو هفته درمان در مقایسه با گروه پلاسبو بطور قابل ملاحظه‌ای به حد طبیعی رسید. در یک مطالعه بر روی بیماران مبتلا به هپاتیت ویروس مزمن، سیلیمارین موجب بهبود قابل ملاحظه‌ای شده است. مصرف ۴۲۰ میلی‌گرم سیلیمارین در موارد حاد برای مدت ۱۲-۳ ماه منجر به بهبود ضایعات سلولی کبد شده است.

مقدار پروتئین خون افزایش یافته و آنزیم‌های کبدی کاهش یافتند. علائم معمولی هپاتیت (مانند شکم درد، کمی اشتها و خستگی) همگی بهبود یافتند. مطالعه علمی invivo , invitro نشان‌دهنده این است که سیلیمارین و به ویژه سیلی بین کبد را در مقابل استرس‌های اکسیداتیو محافظت نموده و فرآیندهای التهابی را که توسط رادیکال‌های آزاد و سیتوکین‌های ثانوی تحریک می‌شوند مهار می‌نمایند.
تایید شده است که استرس اکسیداتیو و التهاب در ضایعات سلولی بسیاری از نسوج دخیل بوده و منجر به واکنش‌های نسجی در بیماران تحت درمان با داروی ضد‌سرطان می‌شود. آثار محافظتی سلیمارین و سیلی بین در نسوج مختلف کاربرد بالینی این مواد را همراه با داروهای ضد‌سرطان برای کاهش آثار سمی آن‌ها در بیماران سرطانی پیشنهاد می‌نماید.

گیاه خار مریم marianumSilybum
خارمریم گیاهی است دو ساله با رنگ سبز مات و خاردار دارای ساقه ایستاده، ضخیم، ساده یا کمی منشعب، با شاخ‌ه­ای نسبتا ضخیم منتهی به یک کپه سبز و دارای شیارهای طولی، برگ‌های گیاه بزرگ، دارای لکه­‌های سفید در اطراف رگبرگ‌ها، چند بخش شان‌ه­ای و خاردار، گل‌ها به رنگ صورتی- ارغوانی، مجتمع در کپه انتهایی و خاردار و به قطر ۱۲-۸ سانتی­‌متر با قاعده محدب، میوه سیاه رنگ، شفاف به شکل فندقه به طول ۷-۶ میلی‌متر می‌باشد.

در تمام مناطق ایران می­‌روید اما پراکندگی عمده آن در نواحی شمال (گنبد کاوس، آزادشهر و کلاردشت)، شمال غرب (آذربایجان و دشت مغان)، غرب (کرمانشاه) و جنوب می­‌باشد.

اعضای مختلف گیاه خار مریم دارای تانن، نوعی ماده تلخ، یک رزین و دانه آن نیز دارای یک ماده روغنی، آمیدون و مواد آلبومینوییدی می‌باشد. از میوه خار مریم ماده‌ای به نام سیلیمارین که خود شامل سه ایزومر اصلی به نام­‌های سیلی بین، سیلی دیانین و سیلی کریستین می‌باشد. دیگر فلاونولیگنان‌های موجود در عصاره این گیاه شامل سیلاندرین، سیلیبینوم، سیلی هرمین و اسیدهای میرستیک، پالمیتیک و استیریک می‌باشد که ممکن است خواص محافظت کبدی داشته باشند.

کاربردهای دارویی 

درمان بیماری های کبدی: سیلیمارین با مکانیسم های متعدد از جمله:
–  تحریک DNA پلیمراز؛
– تثبیت غشای سلولی؛
–  مهار رادیکال‌های آزاد؛
– و افزایش غلظت گلوتاتیون سلولی اثر محافظت کبدی از خود نشان می‌دهد. تحریک DNA  پلیمراز توسط سیلیمارین موجب افزایش سنتز ریبوزومال RNA و در نتیجه بازسازی سلول‌های کبدی می‌شود.

افزایش غلظت گلوتاتیون سلولی نیز موجب تثبیت سوپراکسید دسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز سلولی می‌گردد. سیلیمارین همچنین با مهار چرخه لیپواکسیژناز (lipoxygenase-5) و مهار تولید لوکوترین و رادیکال آزاد در سلول‌های کوپفر کبد موش موجب کاهش التهاب کبدی می‌شود.

بهبود سیستم ایمنی:
سیلیمارین، بر روی حرکت نوتروفیل‌های غیرتحریک شده و فعالیت‌های کموتاکتیک و فاگوسیتیک، تاثیری دارد. وقتی که نوتروفیل‌ها تحریک می‌شوند، سیلیمارین از آزاد شدن میلوپراکسیداز از آن‌ها جلوگیری می‌کند. تلقیح نوتروفیل‌ها همراه با سیلیبین از عمل ممانعت‌کننده‌های حرکت لکوسیت‌ها  (FMLP) جلوگیری می‌کند.

خاصیت آنتی اکسیدانی:
 فلاونوییدهایی مانند سیلیمارین (مخصوصاً سیلیبین) به عنوان آنتی‌اکسیدان‌هایی بسیار قوی و اسکاونجرهای (ناخالصی‌زداهای) رادیکال آزاد شناخته می‌شوند. سیلیمارین همچنین اثرات آنتی‌اکسیدانی در پلاکت‌های انسانی دارد و در میکروزوم‌های کبدی و ریوی انسان، سیلیمارین، به صورت آنتی‌اکسیدان و پاک کننده رادیکال‌های آزاد عمل می‌کند که در نتیجه عملی حفاظتی در برابر پراکسیداسیون چربی القا شده توسط مواد شیمیایی فراهم می‌آورد. همچنین سیلیمارین، سطوح سوپراکسید دسموتاز RBC و لنفوسیت را افزایش می‌دهد. در نتیجه اثرات آنتی اکسیدانی را بالا می برد.

درمان پسوریازیس:
سیلیمارین به صورت سنتی در درمان بیماری پسوریازیس استفاده می‌شود. تاثیر سیلیمارین در بهبود پسوریازیس ممکن است به دلیل دفع متابولیت‌های ناخواسته از سلول‌های بدن مخصوصاً کبد و همچنین مهار چرخه cAMP و مهار سنتز لوکوترین‌ها باشد. در بیماران مبتلا به پسوریازیس افزایش میزان چرخه cAMP و سنتز لوکوترین ها وجود دارد که مهار آنها احتمالاً موجب بهبودی بیماری می شود.

منبع: drsaniei.darooyab.ir

---