بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

دردهای نورالژیک (عصبی) و نوروپاتیک:

دردهای نورالژیک، نوروپاتیک و یا عصبی، دردهای مبهم با ماهیت سوزشی و یا تیزی هستند که در مسیر یکی یا چند عصب ایجاد می‌گردند و علل آنها ممکن است آسیب و ترومایا تحریک و یا ویروس‌ها باشند ولی در بسیاری از موارد علت آن‌ها نامعلوم است.

دردهای نورالژیک معمولاً پس از دهه چهار زندگی آغاز می‌گردند و در سالمندان شیوع بیش‌تری می‌یابند. درد ممکن است دارای زمینه‌ای از احساس سوزش باشد که در کنار آن دردهای تیزی هم آن را همراهی می‌کند. مدت این دردها از چند ثانیه تا دقیقه‌ها به طول می‌انجامد و می‌تواند فواصل تکرار چند روزه تا چند هفته‌ای داشته باشند. در فواصل حملات دردناک منطقه آسیب‌دیده می‌تواند نسبت به هر نوع تماس یا درد نسبتاً ملایم، واکنش و حساسیت افراطی از خود نشان دهید. ممکن است حتی محرک‌هایی که در حالت معمول دردناک نیستند ایجاد درد نمایند (هیپراستزیا هیپرالژزیا). این نوع دردها منافاتی با حیات ندارد ولی به شدت عملکرد فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند موجب افسردگی و اضطراب شود در حدی که در برخی افراد موجب اقدام برای خودکشی می‌گردد.

انواع دردهای نورالژیک و نوروپاتیک

نورالژیا:

نورالژی عصب سه قلو از شایعترین نورالژیا است که به شکل درد شدید، تیز و شبیه برق گرفتگی در یک طرف صورت است که اغلب با صحبت کردن، جویدن یا مسواک زدن دندان‌ها تحریک می‌شود. نوعی درد عصبی موسوم به درد عصب زبانی، حلقی هم وجود دارد که مشخصه آن حملات راجعه‌ای از درد شدید در ناحیه پشت حلق، لوزه‌ها، گوش میانی و قاعده زبان است. این حملات ممکن است با حرکاتی مثل حرف زدن یا بلع غذا تشدید شوند. درد عصب زبانی، حلقی در مواردی، فوق‌العاده زجرآور است. نوع دیگر درد عصب پس سری است که باعث درد در ناحیه پشت سر می‌شود که معمولاً پشت گوش‌ها به داخل پوست سر تیر می‌کشد. همچنین نورالژی عصب بین دنده‌ای هم در لابه‌لای دنده‌ها حس می‌شود.

دیابت:

در بیماری دیابت بالا بودن قندخون علاوه بر درگیری عروق و ارگان‌ها موجب درگیر شدن رشته‌های عصبی حسی و حرکتی در اندام‌های فوقانی و تحتانی می‌گردد که اصطلاحا نوروپاتی دیابتی نامیده می‌شود و موجب احساس دردهای سوزشی شده و درصورت درگیری اعضای حرکتی موجب اختلال حس لمس و تعادل می‌گردد. اصطلاحا به این نوروپاتی، فرم دستکش و جوراب می‌گویند بدین معنی که درگیری‌های مذکور مانند پوشیدن دستکش و یا جوراب از مناطق دورتر انگشتان شروع شده و به سمت بالاتر حرکت می‌کنند.

زونا:

ویروس عامل زونا بادرگیری رشته‌های عصبی موجب دردهای سوزشی ونیز خنجری نوروپاتیک می‌شود که با تماس ناحیه مبتلا و یا اعمالی نظیر عطسه و سرفه درد آغاز می‌گردد. این درد ممکن است تا هفته‌ها، ماه‌ها یا گاهی سال‌ها بعد از برطرف شدن تمامی علایم و نشانه‌های ویروس ادامه یابد.

CRPS:

بیش‌فعالی سیستم عصبی سمپاتیک موجب تورم اندام، ریزش مو و دردهای سوزشی شدیدی می‌گردد که موجب اختلال عملکرد اندام می‌شود. این مشکل معمولا پس از آسیب‌های منطقه مزبور به وجود می‌آید و نیاز به بلاک ناحیه سمپاتیک مرتبط با پاتولوژی را دارد.

درد پس از جراحی:

آسیب رشته‌های عصبی جداری و احشایی منطقه مورد عمل جراحی می تواند موجب دردهای سوزشی و خنجری توان فرسایی در این مناطق شود که نیاز به مداخله درمانی دارد.

سایر دردهای نوروپاتیک:

دردهای نوروپاتیک در مناطق مختلفی با علل ناشناخته نیز می‌توانند ایجاد شوند که درصورت عدم پاسخ درمانی معمول باید توسط فوق‌تخصص درد مدیریت و درمان و کنترل شوند.

درمان دردهای نورالژیک

درمان دارویی دردهای نورالژیک

برای درمان دردهای عصبی، خط اول درمان معمولاً مشتمل بر داروهایی است که علایم و نشانه‌ها را تسکین می‌دهند. نوع دارویی که پزشک برای شما تجویز می‌کند بستگی به نوع درد عصبی و شدت علایم و نشانه‌های آن دارد. داروهای مورد استفاده شامل مسکن‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی، ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای، آنتی‌کانوالسنت‌ها و… است.

بلوک عصبی

اگر مصرف دارو نتواند کاهش درد عصبی را در پی داشته باشد پزشکان از بلوک عصب استفاده می‌کنند. در این حالت می‌توان مقداری از یک ماده بی‌حس کننده موضعی را به منظور بی حس کردن و رفع درد برای یک مدت محدود، در ناحیه مورد نظر تزریق کرد. یک رویکرد طولانی مدت می تواند مشتمل بر بلوک عصب درگیر، با مصرف داروهای نورولیتیک باشد. این داروها بافت عصبی را در منطقه درگیر تخریب کرده و به رفع درد کمک می‌کنند.

درمان اینترونشنال دردهای نورالژیک

درمان‌های اینترونشنال یا کم‌تهاجمی توسط فوق‌تخصص درد در اتاق عمل تحت هدایت فلوروسکوپ (رادیولوژی) و یا سونوگرافی انجام می‌گردد.

درمان‌های کم‌تهاجمی مشتمل است بر رادیوفرکوئنسی رشته‌های عصبی درگیر، بلوک عصبی، تعدیل فعالیت شبکه‌های عصبی سمپاتیک، پمپ نخاعی، باطری‌های نخاعی و…. که در بخش‌های دیگر توضیح داده شده است.

منبع: drkazemipain.com