گزیدگی حشرات در کودکان - جامعه پزشکان ایران

بهداشت کودکان , والدین موفق , بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , بهنوش فرجی ,

به گزارش سایت پزشکی کودکان rch.org.au

اکثر نیش حشرات سمی نیستند، اما جای نیش بعضی از حشرات می‌تواند بسیار دردناک و درعین حال خطرناک باشد. معمولاً گزیدگی در اثر پشه، مگس، کک، عنکبوت، کنه، زنبورها و سوسک‌ها ایجاد می‌شوند. و اندازه‌شان در کودکی بزرگ و با بزرگ شدن کودکان کوچک می‌شوند.

تمام گزش حشرات ممکن‌ست باعث واکنش‌های آلرژیکی شود. و اندازه واکنش نیز بسته به میزان حساسیت کودک دارد. و در بعضی مواقع واکنش کودکان نسبت به گزش شدید باشد که به آن آنافیلاکسی می‌گویند.

اگر کودک شما علائم آنافیلاکسی داشت، فوراً با آمبولانس تماس بگیرید.

آنافیلاکسی (Anaphylaxis) یک واکنش آلرژیک جدی است که به‌طور ناگهانی آغاز می‌شود و می‌تواند منجر به مرگ گردد. آنافیلاکسی معمولاً با علایمی همچون ضایعات جلدی، خارش، تورم گلو و افت فشارخون همراه است. دلایل معمول آنافیلاکسی شامل نیش حشرات، مواد غذایی و داروهاست (یکی از داروهای ایجاد کننده‌ی آن هپارین است، درصورت مصرف زیاد منجر به مرگ می‌شود.

علائم و نشانه‌های گزش حشرات

علائم گزش حشرات یا نیش بسته به میزان حساس بودن کودک نسبت به آن حشره می‌تواند متفاوت باشد. و واکنش آلرژیک کودک به نیش می‌تواند در طی دو تا سه روز بدتر شود.

اگر فرزند شما توسط یک حشره گزش شده یا دچار نیش شده است، ممکن است:

یک واکنش جزئی پوستی با یک ضایعه دردناک و خارش‌دار در محل گزش؛
واکنش قابل توجه‌تری، ناحیه گزش بیش‌تر متورم و قرمز شده و گاهی تاول‌هایی ایجاد می‌شود؛

اگر فرزند شما یک واکنش آلرژیک شدید داشته باشد، ممکن است علائم زیر آنافیلاکسی را نشان دهد:

بثورات گسترده‌ای (کهیر) یا خارش شدید؛
سرفه، خس خس یا خفگی؛
تنفس و بلع مشکل؛
مشکل در صحبت کردن و یا صدای خشن؛
تورم لب یا زبان و چشم‌ها
غش
رنگ پریدگی و فلاپی (کودکان خردسال).

نیش یا گزش حشرات گاهی اوقات می‌تواند باعث آلوده شدن پوست اطراف (سلولیت) شود و در این شرایط کودک نیاز به آنتی‌بیوتیک دارد. اگر پوست اطراف نیش آلوده شود، لمس آن به‌طور فزاینده‌ای گرم، قرمز و دردناک خواهد شد. می‌تواند ساعت‌ها یا روزها پس از نیش رخ دهد. اگر مطمئن نیستید که فرزند شما سلولیت دارد، کودک را به‌ یک متخصص اطفال نشان دهید.

سلولیت: ورم بافت زیر پوست گویند.

مراقبت‌های خانگی

اکثر گزش‌ها یا نیش حشرات را می‌توان در خانه درمان کرد، اگر کودک را زنبور نیشش زده است. نیش را به دقت بیرون بیاورید ولی محل گزش را فشار ندهید چون این باعث می‌شود که سم بیش‌تری وارد بدن شود.

برای همه نیش‌ها

پوست اطراف نیش یا گزش را بشویید.
یک کرم مرطوب‌کننده ساده و بدون سرکه ممکن‌ست به کاهش خارش کمک کند.
برای کمک به درد و تورم از حوله‌های خیس و مرطوب استفاده کنید.
اگر بازو یا ساق کودک مورد گزش قرار گرفته اندام‌های بالای قلب بدون حرکت و در حالت استراحت باشد تا درد تورم کاهش پیدا کند.
اگر کودک محل گزش خارش می‌دهد، می‌توانید به آن‌ها داروی آنتی‌هیستامین بدهید. این دارو خوراکی‌ست و می‌توانید از داروخانه خریداری کنید.
و محل گزش را می‌توانید کرم‌های استروئیدی زود به زود و به‌طور منظم بزنید تا درد آن کاهش یابد، این کرم‌ها فقط با نسخه پزشک قابل تهیه هستند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

در جایی که مورد گزش قرار گرفته است، درد زیادی دارد، و طی چند ساعت برطرف نشده است؛
تورم یا خارش بعد از ۲۴-۴۸ ساعت بدتر شود؛
اگر به هر دلیلی نگران هستید؛

قرصی از دسته کورتون‌ها

اگر این داروها تجویز شوند، آن‌ها باید همیشه با کودک شما حمل شوند. تمام افرادی که مراقب کودک خود هستند باید بدانند که چه وقت و چگونه دارو را به کودک بدهند.

پیشگیری از گزیدگی کودکان

بیش‌تر مواد دافع حشرات که با برچسب ایمن برای استفاده در نوزادان و کودکان خردسال عرضه می‌شوند، در دور نگه داشتن پشه‌ها نسبتاً موفق هستند ولی در هر صورت لازم است قبل از خرید و استفاده، نظر پزشک کودکتان را جویا شوید. بعد از تأیید پزشک نیز خودتان بروشور محصول را بخوانید تا مطمئن شوید برای کودکان بی‌خطر است. توجه داشته باشید که مواد دافع حشرات برای استفاده در کودکان کوچک‌تر از دو ماه توصیه نمی‌شوند. همچنین اقدامات زیر می‌تواند به پیشگیری از گزیده شدن توسط حشرات کمک کند:

هنگام بیرون رفتن از خانه به کودک خود لباس‌هایی با رنگ روشن بپوشانید که تا حد ممکن پوستش را بپوشانند.
اما از پوشاندن رنگ‌های جیغ و طرح‌های گل‌دار به او خودداری کنید.
اگر او را به خارج از شهر و جنگل می‌برید، شلوار بلند به او بپوشانید و پاچه‌های آن را داخل جوراب‌هایش بگذارید.
جازه ندهید کودک‌تان پابرهنه بیرون برود.
از صابون‌ها یا لوسیون‌های معطر که برخی از حشرات را به خود جلب می‌کند برای کودک استفاده نکنید.
از محل‌های مشخص زندگی حشرات دوری کنید. برای مثال از آب راکد، چمن یا علف‌های بلند، باغچه‌های گل، غذای بدون درپوش و سطل‌های زباله‌‌ٔ در باز دور بمانید.
هنگام غذا خوردن در بیرون از خانه ظروف غذایتان را دربسته نگه دارید.
به فرزندتان بیاموزید که سعی نکند حشرات در حال پرواز را با دست بزند.
توری‌های پارهٔ در و پنجره‌های خانه را تعمیر یا عوض کنید.
روی صندلی کودک، مینی‌پارک، آغوشی کوله‌ای یا روی کالسکهٔ کودک هنگام بیرون رفتن از خانه پشه‌بند استفاده کنید.
سعی کنید بدن حیوانات خانگی خود را عاری از کک نگه دارید.