احساس سبکی سر به چه دلیلی به وجود میآید
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان
احساس سبکی سر مانند احساس سرگیجه است. این احساس شبیه زمانی است که ضعف دارید. در این حالت بدن شما ممکن است احساس سنگینی کند در حالی که سرتان احساس سبکی دارد. کلمه دیگری که بیماران برای توصیف سبکی سر استفاده میکنند احساس تلو تلو خوردن است. احساس سبکی سر ممکن است با مشکلات بینایی و کم شدن تعادل همراه باشد.
در حالی که سبکی سر همیشه جدی نیست اما گاهی میتواند نشانهای از وجود یک مشکل در بدن باشد و خطر زمین خوردن را افزایش دهد. به همین دلیل، هنگامی که احساس سرگیجه میکنید، باید بیشتر احتیاط کنید.
_ احساس سبکی سر
سبکی سر اغلب هنگامی رخ میدهد که شما به سرعت از موقعیت نشسته به موقعیت ایستاده درمیآیید. این تغییر موقعیت بدن موجب کاهش جریان خون ارسالی به مغز میشود. کاهش جریان خون میتواند افت فشارخون ایجاد کرده و موجب احساس ضعف شود. گاهی به علت بیماری یا مصرف کم مایعات نیز ممکن است این حس را تجربه کنید. احساس سبکی سر هنگامی که مینشینید و یا روی کمر دراز می کشید، بهتر میشود.
سبکی سر ممکن است با تهوع و سرگیجه همراه باشد. سرگیجه به معنی احساس عدم تعادل یا ناپایداری است. این نشانه اغلب به علت وجود مشکلات داخلی در گوش، مغز، قلب و یا به دلیل استفاده از داروهای خاص ایجاد میشود. طبق گفته متخصصان کلینیک کلیولند، ۴ نفر از ۱۰ بیماری که سرگیجه دارند به قدری سرگیجهشان شدید است که باید به پزشک مراجعه کنند. سرگیجه میتواند خطرناک باشد، زیرا قدرت تعادل را در بدن تغییر میدهد و میتواند باعث زمین خوردن شود.
یک نوع سبکی سر به نام دوران نیز وجود دارد که در آن فرد احساس میکند محیط اطرافش در حال چرخش است. این حس مانند شناور شدن و یا چرخیدن است. در اغلب موارد سرگیجه ناشی از اختلالات گوش داخلی است که باعث میشود سیگنالهای مغزی که پیامهای چشم و اعصاب حسی را منتقل میکنند دریافت نشود.
_ علل احساس سبکی سر
علاوه بر کمبود آب و تغییر یک باره موقعیت بدن، دیگر علل شایع سبکی سر عبارتند از:
آلرژی
بیماری ارتفاع
سرماخوردگی
آنفولانزا
افت قندخون
استفاده از تنباکو، الکل یا مواد مخدر
کم آبی ناشی از استفراغ، اسهال، تب و سایر بیماریها
تنفس بسیار عمیق یا سریع (hyperventilation)
اضطراب و استرس
بعضی داروهای تجویزی و خارج از نسخه نیز میتوانند باعث سبکی سر شوند.
در برخی موارد، سرگیجه به علت بیماریهای جدیتر از جمله موارد زیر ایجاد میشود:
بیماریهای قلبی، مانند حمله قلبی یا نامنظم شدن ضربان قلب
خونریزی داخلی (در اندامهای داخلی یا سیستمهای بدن)
شوک که باعث کاهش قابل توجه فشارخون میشود
سکته مغزی
_ چه زمانی باید به دلیل سبکی سر به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مقدار زیادی خون از دست دادهاید و به این دلیل احساس سرگیجه میکنید، فورا به پزشک مراجعه کنید. همچنین، سبکی سر همراه با حمله قلبی یا علائم سکته مغزی باید بلافاصله درمان شود. این علائم عبارتند از:
بیحسی در یک طرف صورت و یا بدن
حالت تهوع
احساس فشار یا درد در قفسه سینه
تنگینفس
تعریق بدون علت
استفراغ
اگر این علائم را تجربه میکنید، سعی کنید خود را به بیمارستان برسانید یا با مرکز اورژانس تماس بگیرید.
اگر احساس سبکی سر به مدت یک هفته یا بیشتر ادامه پیدا کرد است و یا موجب آسیب یا تهوع شده است، به پزشک خود مراجعه کنید. در صورتی که سرگیجهتان به مرور زمان بدتر شده است نیز به پزشک مراجعه کنید.
این اطلاعات خلاصهای از آن چیزی است که باید در مورد سبکی سر و سرگیجه همراه آن بدانید. اگر مشکوک به موقعیت خاصی هستید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
_ حس سبکی سر چگونه درمان میشود؟
سبکی سری که به علت خونریزی شدید، حمله قلبی یا سکته مغزی رخ نداده است، اغلب به مرور زمان از بین میرود. سایر درمانها به علت ایجاد کننده این حالت در بدن بستگی دارد.
درمانهایی که برای علل کم اهمیت سبکی سر وجود دارد ممکن است شامل موارد زیر باشند:
نوشیدن آب بیشتر
دریافت مایعات به صورت تزریقی (هیدراتاسیون از طریق ورید)
خوردن یا نوشیدن چیزهای شیرین
نوشیدن مایعات حاوی الکترولیت
دراز کشیدن یا نشستن برای کاهش ارتفاع سر نسبت به بدن
برای موارد جدیتری سرگیجه یا سبکی سر که از بین نمیرود، درمانها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
تجویز قرصهای آب
تجویز رژیم غذایی کم نمک
تجویز داروهای ضدتهوع
تجویز داروهای ضداضطراب مانند دیازپام (والیم) یا آلپرازولام (Xanax)
تجویز داروهای ضدمیگرن
تعادل درمانی مانند روش توانبخشی وستبولار (روشی است که برای کمک به ایجاد تعادل و حساسیت کمتر به حرکت به کار برده میشود)
روان درمانی برای کاهش اضطراب
تزریق آنتیبیوتیک در گوش داخلی (این کار باعث میشود که توانایی گوش برای حفظ تعادل کم شود و گوش دیگر مسئول ایجاد تعادل در بدن شود)
جراحی برداشتن ارگان حساس در گوش داخلی، که به نام لابیرنتهکتومی شناخته میشود (یک عمل جراحی نادر برای غیر فعال کردن عملکرد گوش داخلی است که باعث ایجاد مشکلات تعادلی شده است.)
_ چگونه میتوانم از سبکی سر جلوگیری کنم؟
به آرامی ایستادن و اجتناب از ایجاد تغییرات ناگهانی در حالت بدن میتواند به جلوگیری از سبکی سر کمک کند. نوشیدن مقدار زیادی آب، به ویژه هنگامی که به شدت بیمار هستید یا ورزش میکنید نیز دیگر روشی است که برای جلوگیری از احساس سبکی سر توصیه میشود. از تماس چشم با نور شدید در هنگام خارج شدن از منزل نیز باید اجتناب کنید.
اجتناب از مواد محرکی که باعث سرگیجه میشوند، مانند الکل یا تنباکو نیز راه دیگری برای پیشگیری است. داروهای آنتیهیستامین، آرام بخشها و داروهای ضدتهوع نیز ممکن است موجب سرگیجه شوند. البته هرگز بدون توصیه پزشک، مصرف داروهای تجویزی خود را متوقف نکنید.
اگر بهطور منظم احساس سرگیجه و سبکی سر میکنید، به راهنماییهای زیر برای کمک به بهبود کیفیت زندگی خود عمل کنید:
آگاه باشید که هنگام راه رفتن ممکن است تعادل خود را از دست بدهید و زمین بخورید.
با دقت و به آرامی حرکت دهید، در صورت لزوم از عصا برای حرکت کردن استفاده کنید.
برای جلوگیری از زمین خوردن، لوازم خانه را ایمن کنید. مثلا فرشهای نازکی که روی سرامیک به سادگی سر میخورند را جمع کنید و از فرش مستحکمتری استفاده کنید.
به محض اینکه احساس سرگیجه میکنید، بنشینید و یا دراز بکشید. اگر در معرض سرگیجه شدید هستید، وارد یک اتاق تاریک شوید و چشمهای خود را ببندید.
اگر غالبا بدون هشدار احساس سبکی سر میکنید، از وسیله نقلیه یا ماشینآلات سنگین استفاده نکنید.
رژیم سالم غنی از مواد مغذی مختلف را برای خود طرحریزی کنید.
به اندازه کافی بخوابید. (۸ تا ۱۰ ساعت خواب برای نوجوانان، ۷ تا ۹ ساعت خواب برای بزرگسالان و ۷ تا ۸ ساعت خواب برای افراد مسن توصیه میشود)
با استفاده از تکنیکهای آرامسازی مانند تنفس عمیق، یوگا و مراقبه استرس خود را کاهش دهید.
مایعات کافی بنوشید. (حداقل ۸ لیوان در روز)