داروهای پایینآورندۀ سطح کلسترول، باعث کاهش بافت چربی قهوهای میشوند
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان. , شیرین کریمی دارونامه. , اخبار
به گزارش سایت ethz.ch که در تاریخ ۲۰ دسامبر ۲۰۱۸ منتشر شده
دانشمندان ETH زوریخ نشان دادهاند که استاتینها، یکی از متداولترین گروه داروهای تجویزی، باعث کم شدن بافت چربی قهوهای مفید میشوند. اما محققان تاکید دارند که این دلیلی برای بد جلوه دادن این داروها نیست.
بخش معینی از جمعیت بزرگسال نه فقط بافت چربی سفید دارند بلکه بافت چربی قهوهای نیز دارند. این بافت چربی قهوهای به تبدیل قند و چربی به حرارت و گرما کمک میکند. افرادی که بافت چربی قهوهای دارند در فصل زمستان بهتر میتوانند دمای بدن خود را تنظیم کنند و کمتر احتمال دارد که از اضافهوزن و دیابت رنج ببرند.
یک گروه بینالمللی از پژوهشگران با مدیریت کریستین ولفروم، پروفسور زیستشناسی تغذیه در ETH زوریخ، اکنون کشف کردهاند که گروه دارویی استاتین تشکیل بافت چربی قهوهای را کاهش میدهند. استاتینها از آنجایی که باعث کاهش سطح کلسترول در خون میشوند برای کاهش خطر حملۀ قلبی تجویز میشوند. استاتینها در سراسر جهان متداولترین داروهای تجویزی هستند.
آرمایشهای انجامشده روی موشها و انسانها
پروفسور ولفروم و همکارانش سالهاست دربارۀ بافت چربی قهوهای تحقیق میکنند. پرسش آنها این است که چگونه سلولهای چربی سفید «بد»، که لایۀ چربی را زیر پوست ما تشکیل میدهند، تبدیل به سلولهای چربی قهوهای «خوب» میشوند؟ با انجام آزمایشهای کشت سلولی هدایتشده، آنها دریافتند که مسیر بیوشیمیایی مسئول تولید کلسترول نقشی محوری در این تبدیل دارد. همچنین آنها کشف کردند که مولکول اصلی تنظیمکنندۀ این تبدیل و انتقال متابولیت گرانیلگرانیل پیروفسفات است.
مطالعات پیشین نشان دادهاند که مسیر بیوشیمیایی کلسترول برای عملکرد استاتینها نیز کلیدی و مهم است: یکی از اثرات آنها کاهش تولید گرانیلگرانیل پیروفسفات است. به همین دلیل محققان میخواهند بدانند که آیا استاتینها بر تشکیل بافت چربی قهوهای اثر میگذارند یا خیر. و در واقع بر اساس مطالعاتی که اکنون دانشمندان بر روی موشها و انسانها انجام میدهند استاتینها بر تشکیل بافت چربی قهوهای اثر میگذارند.
یکی از کارهایی که محققان انجام دادند برشنگاری با گسیل پوزیترون بر روی ۸۵۰۰ بیمار در بیمارستان دانشگاه زوریخ بود. این تحقق نشان داد که آیا شخص دارای بافت چربی قهوهای بود یا خیر و همچنین نشان داد که آیا بیماران استاتین مصرف میکردند یا خیر، اما این نوع بافت فقط در حدود یک درصد از افرادی وجود داشت که استاتین مصرف میکردند.
محققان یک مطالعلۀ بالینی جداگانهای بر روی ۱۶ نفر در بیمارستانهای دانشگاه بازل و زوریخ طراحی و اجرا کردند تا ثابت کنند که استاتینها فعالیت بافت چربی قهوهای را کاهش میدهند.
داروهای بسیار مهم
اگرچه این مطالعه ثابت میکند که استاتینها اثر منفی بر تولید بافت چربی قهوهای میگذارند اما پروفسور ولفروم هشدار میدهد که نباید این دسته از داروها را کنار گذاشت. او میگوید: «ما بایست این را در نظر بگیریم که استاتینها داروهای بسیار مهمی هستند و راهی برای جلوگیری از بیماریهای قلبی عروقی هستند. این داروها زندگی میلیونها نفر را در سراسر جهان نجات میدهند و به دلایل بسیار خوبی تجویز میشوند.»
با این حال استاتینها اثرات منفی دیگری نیز دارند: همانطور که در مطالعات دیگر نشان داده شده است اگر در دوز بالا مصرف بشوند خطر ابتلا به دیابت را در برخی از افراد اندکی بالا میبرند. پروفسور ولفروم میگوید: «این احتمال وجود دارد که این دو اثر، یعنی کاهش بافت چربی قهوهای و افزایش اندک خطر ابتلا به دیابت با همدیگر مرتبط باشند.» وی افزود برای اطمینان حاصل کردن از وجود این ارتباط باید تحقیقات بیشتری صورت بگیرد.
با همه اینها پروفسور ولفروم تأکید دارد که حتی اگر چنین ارتباطی تایید بشود دلیلی برای بد جلوه دادن داروهای استاتین نیست. در عوض، ضروری است که تحقیقات بیشتری در مورد سازوکارهای این داروها صورت بگیرد و مشخص بشود که کدام بیماران تحت تاثیر قرار میگیرند. پس از آن ممکن است یک رویکرد دارویی شخصیشده برای هر بیمار اتخاذ بشود و تجویز استاتین برای اکثر بیماران مشکلی ایجاد نکند و در این صورت یک درمان جایگزین برای گروه کوچکی از بیمارانی که با این دارو مشکل دارند در نظر گرفته میشود.
منبع: ethz.ch