تب روماتیسمی چیست؟ از دیدگاه مایو کلینیک (Mayo Clinic) - جامعه پزشکان ایران

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان, دارونامه ,والدین موفق , بهداشت کودکان فرناز اخباری

به گزارش سایت mayoclinic.org

بررسی اجمالی

تب روماتیسمی یک بیماری التهابی است که در صورت عدم درمان گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک ایجاد می‌شود. گلودرد استرپتوکوک و مخملک ناشی از عفونت با باکتری استرپتوکوک است.

تب روماتیسمی اغلب در کودکان بین ۵ تا ۱۵ سال است، اگرچه ممکن است در کودکان کوچک‌تر و بزرگسالان نیز ایجاد شود. هرچند گلودرد استرپتوکوکی شایع است، اما تب روماتیسمی در ایالات متحده و سایر کشورهای توسعه یافته نادر است. با این‌حال، تب روماتیسمی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه رایج است.این بیماری می‌تواند باعث آسیب دائمی به قلب از جمله آسیب دریچه‌های قلب و نارسایی قلبی شود. با درمان می‌توان آسیب ناشی از التهاب را کاهش داد، درد و سایر علائم را کاهش داد و از عود تب روماتیسمی جلوگیری کرد.

علائم تب روماتیسمی

علائم تب روماتیسمی متفاوت است. شما ممکن است علائم کمی داشته باشید یا چندین علامت داشته باشید، و علائم می‌توانند در طول دوره بیماری تغییر کنند. شروع تب روماتیسمی معمولاً حدود دو تا چهار هفته پس از عفونت گلودرد استرپتوکوکی رخ می‌دهد.

علائم و نشانه‌های تب روماتیسمی که ناشی از التهاب در قلب، مفاصل، پوست یا سیستم عصبی مرکزی است می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

تب؛
مفاصل دردناک و حساس – اغلب در زانو، مچ پا، آرنج و مچ دست؛
درد در یک مفصل که به مفصل دیگر نیز برود؛
مفاصل قرمز، داغ یا متورم؛
برجستگی‌های کوچک و بدون درد در زیر پوست؛
درد قفسه سینه؛
سوفل قلب(صداهای غیرمعمول قلب)؛
خستگی؛
راش صاف یا کمی برآمده، بدون درد با لبه‌های ناهموار؛
حرکات تند و غیرقابل کنترل بدن (کره سیدنهام) اغلب در دست‌ها، پاها و صورت؛
وجود رفتار غیرمعمول، مانند گریه یا خندیدن‌، که همراه با کره سیدنهام است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

در صورت وجود علایم گلودرد استرپتوکوکی در کودک به پزشک مراجعه کنید، این علایم عبارتند از:

گلودرد ناگهانی؛
درد هنگام بلع؛
تب؛
سردرد؛
درد معده، حالت تهوع و استفراغ.

درمان مناسب گلودرد استرپتوکوکی می‌تواند از تب روماتیسمی جلوگیری کند. همچنین، اگر فرزندتان علائم دیگری غیر از تب روماتیسمی را نشان داد، به پزشک مراجعه کنید.

علل تب روماتیسمی

تب روماتیسمی می‌تواند پس از عفونت گلو با باکتری استرپتوکوک گروه A رخ دهد. عفونت‌های استرپتوکوک گروه A در گلو باعث گلودرد استرپتوکوکی یا به‌طور معمول مخملک می‌شود. عفونت‌های استرپتوکوک گروه A پوست یا سایر قسمت‌های بدن به ندرت باعث ایجاد تب روماتیسمی می‌شود.

ارتباط بین عفونت استرپتوکوکی و تب روماتیسمی مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد که باکتری‌ها سیستم‌ایمنی را فریب می‌دهند. باکتری استرپتوکوک حاوی پروتئینی مشابه پروتئینی است که در بافت‌های خاصی از بدن یافت می‌شود. سیستم‌ایمنی بدن، که به‌طور معمول باکتری‌های عامل عفونت را هدف قرار می‌دهد، به بافت خود، به ویژه بافت‌های قلب، مفاصل، پوست و سیستم عصبی مرکزی حمله می‌کند. این واکنش سیستم‌ایمنی منجر به تورم بافت‌ها (التهاب) می‌شود.

اگر کودک شما درمان فوری با آنتی‌بیوتیک برای از بین بردن باکتری استرپتوکوکی دریافت کند و تمام داروهای تجویز شده را مصرف کند، احتمال کمی برای ابتلا به تب روماتیسمی وجود دارد. اگر کودک یک یا چند دوره گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک داشته باشد که درمان نشده یا به طور کامل درمان نشده است، ممکن است به تب روماتیسمی مبتلا شود.

عوامل خطر

عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به تب روماتیسمی را افزایش دهند عبارتند از:

سابقه خانوادگی: برخی از افراد حامل ژن یا ژن‌هایی هستند که ممکن است آن‌ها را بیشتر در معرض ابتلا به تب روماتیسمی قرار دهد.

نوع باکتری استرپتوکوک‌: گونه‌های خاصی از باکتری‌های استرپتوکوک بیش‌تر از سایر گونه‌ها در ایجاد تب روماتیسمی نقش دارند.

فاکتورهای محیطی: خطر بیشتر تب روماتیسمی با ازدحام بیش از حد، بهداشت نامناسب و سایر شرایط مرتبط است که به راحتی می‌تواند منجر به انتقال سریع یا قرار گرفتن در معرض چندین باکتری با استرپتوکوک شود.

عوارض

التهاب ناشی از تب روماتیسمی می‌تواند از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. در برخی موارد، التهاب باعث عوارض طولانی مدت می‌شود.

تب روماتیسمی می‌تواند باعث آسیب دائمی به قلب (بیماری روماتیسمی قلب) شود. معمولاً ۱۰ تا ۲۰ سال پس از بیماری اصلی رخ می‌دهد، اما موارد شدید تب روماتیسمی می‌تواند باعث آسیب به دریچه‌های قلب شود در حالی که کودک شما هنوز علائم دارد. مشکلات در دریچه بین دو حفره چپ قلب (دریچه میترال) شایع‌تر است، اما سایر دریچه‌ها می‌توانند تحت تأثیر قرار گیرند.

آسیب می‌‌تواند منجر به موارد زیر شود:

نازک شدن دریچه که باعث کاهش جریان خون می‌شود.
نشتی در دریچه باعث می‌شود خون در جهت اشتباه جریان یابد.
آسیب به ماهیچه قلب. التهاب همراه با تب روماتیسمی می‌تواند عضله قلب را ضعیف کند و بر توانایی پمپاژ آن تأثیر بگذارد.

آسیب به دریچه میترال، سایر دریچه‌های قلب یا سایر بافت‌های قلب می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در قلب در مراحل بعدی زندگی شود.

شرایط حاصل می تواند شامل موارد زیر باشد:

ضربان قلب نامنظم (فیبریلاسیون دهلیزی)؛
نارسایی قلبی.

پیشگیری

تنها راه پیشگیری از تب روماتیسمی، درمان سریع عفونت گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک با یک دوره کامل آنتی‌بیوتیک مناسب است.

تشخیص

اگرچه هیچ آزمایش واحدی برای تب روماتیسمی وجود ندارد، اما تشخیص بر اساس سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و نتایج آزمایش مشخص است.

آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایشات خون. پزشک شما احتمالاً با اندازه‌گیری نشانگرهای التهابی در خون، که شامل پروتئین واکنش‌گر C و میزان رسوب گلبول‌های قرمز است، التهاب را بررسی می‌کند.گاهی اوقات، یک آزمایش خون که می‌تواند آنتی‌بادی‌های باکتری استرپتوکوک را در خون تشخیص دهد، انجام می‌شود. باکتری واقعی ممکن است دیگر در بافت گلو یا خون کودک شما قابل تشخیص نباشد.

الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG). این تست سیگنال‌های الکتریکی را هنگام عبور از قلب کودک شما ثبت می‌کند. نتایج می‌تواند نشان دهد که آیا فعالیت الکتریکی غیرطبیعی قلب باشد و می‌تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا ممکن است قسمت‌هایی از قلب بزرگ شده باشد یا خیر.

اکوکاردیوگرافی. از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از قلب در حال حرکت استفاده می‌شود که می‌تواند به پزشک شما در تشخیص مشکلات قلبی کمک کند.

درمان:

اهداف درمان تب روماتیسمی از بین بردن باقیمانده باکتری استرپتوکوک گروه A، تسکین علائم، کنترل التهاب و جلوگیری از عود بیماری است.

درمان‌ها عبارتند از:

آنتی‌بیوتیک‌ها. پزشک کودک شما پنی‌سیلین یا آنتی‌بیوتیک دیگری را برای از بین بردن باکتری‌های باقی مانده استرپتوکوک تجویز می‌کند. پس از این‌که کودک شما درمان کامل آنتی‌بیوتیکی را کامل کرد، پزشک دوره دیگری از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای جلوگیری از عود تب روماتیسمی آغاز می‌کند.

درمان پیشگیرانه احتمالا تا سن ۲۱ سالگی یا تا زمانی که فرزند شما یک دوره درمانی حداقل پنج ساله را تکمیل کند، ادامه خواهد داشت. ممکن است به افرادی که در طول تب روماتیسمی دچار التهاب قلب شده‌اند توصیه شود که درمان پیشگیرانه آنتی‌بیوتیکی را برای ۱۰ سال یا بیشتر ادامه دهند.

درمان ضد التهابی. ممکن است مسکن‌هایی مانند آسپرین یا ناپروکسن (Naprosyn، Naprelan، Anaprox DS) برای کاهش التهاب، تب و درد تجویز شود. اگر علائم شدید هستند یا کودک شما به داروهای ضد التهابی پاسخ نمی دهد، ممکن است پزشک کورتیکواستروئید تجویز کند.

داروهای ضد تشنج. برای حرکات غیرارادی شدید ناشی از کره سیدنهام، پزشک ممکن است داروهای ضد تشنج مانند والپروئیک اسید یا کاربامازپین (کارباترول، تگرتول، و غیره) را تجویز کند.

مراقبت بلند مدت

در‌باره این مطلب که کودک شما به چه نوع پیگیری و مراقبت طولانی مدت نیاز دارد با پزشک خود صحبت کنید.

آسیب قلبی ناشی از تب روماتیسمی ممکن است برای سال‌ها ظاهر نشود. به عنوان یک بزرگسال، کودک شما باید مطمئن شود که پزشکان در مورد تب روماتیسمی می‌دانند و به‌طور منظم معاینه قلب انجام می‌دهند.

شیوه زندگی و درمان‌های خانگی

ممکن است پزشک استراحت در تخت را به کودک‌تان توصیه کند و از شما بخواهد که فعالیت‌های او را تا زمانی که التهاب، درد و سایر علائم بهبود نیابد محدود کنید. اگر التهاب در بافت‌های قلب وجود داشته باشد، بسته به درجه التهاب، ممکن است کودک شما برای چند هفته تا چند ماه به استراحت شدید در بستر نیاز داشته باشد.

آماده شدن برای ویزیت

اگر کودک شما علائم یا علائم تب روماتیسمی دارد، به متخصص اطفال مراجعه کنید. با این‌حال، پزشک ممکن است شما را برای برخی از آزمایشات تشخیصی به متخصص قلب (متخصص قلب کودکان) ارجاع دهد.

در این‌جا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا برای ویزیت آماده شوید.

آن‌چه شما می‌توانید انجام دهید

قبل از ویزیت، فهرستی از موارد زیر تهیه کنید:

علائم کودک، از جمله علائمی که به نظر می‌رسد بی‌ارتباط با دلیل شما برای ویزیت باشد و یا علائمی که اخیراً برطرف شده است.

بیماری‌های اخیر که فرزند شما داشته است. تمام داروها از جمله دوزهای مصرفی‌، ویتامین‌ها یا سایر مکمل‌هایی که کودک شما مصرف می‌کند یا اخیراً مصرف کرده است.

سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید

در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود را همراه داشته باشید تا به شما کمک کند اطلاعاتی را که به شما داده شده به خاطر بسپارید.

برای تب روماتیسمی، سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:

چه چیزی احتمالاً باعث علائم کودک من می‌شود؟
چه بیماری دیگری می‌تواند این علائم را ایجاد کند؟
فرزند من به چه آزمایشاتی نیاز دارد؟
بهترین اقدام چیست؟
آیا تب روماتیسمی یا درمان آن بر سایر شرایط سلامت کودک من تأثیر می‌گذارد؟
چقدر باید فعالیت‌های فرزندم را محدود کنم؟
چه نوع پیگیری لازم است؟
آیا بروشور یا موارد چاپی دیگری وجود دارد که بتوانم داشته باشم؟ چه وب سایت‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟

علاوه بر سوالاتی که برای پرسیدن از پزشک خود آماده کرده‌اید، از پرسیدن سوالات در طول ملاقات خود دریغ نکنید.