نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

۹ دلیل باورنکردنی پوکی‌استخوان

بیماری‌‌ها و راه درمان , پیشگیری بهتر از درمان

 

زمانی که صحبت از پوکی‌استخوان می‌شود، انگشت اتهام به سمت یائسگی و یا کمبود کلسیم می‌رود. اما عوامل دیگری نیز وجود دارند که این بیماری پنهان و بی‌صدا را به جان خانم‌ها و همچنین آقایان می‌اندازند. از تغذیه گرفته تا بیماری‌ها، مصرف برخی داروها، اختلالات هورمونی و غیره در سلامت استخوان‌هایتان تاثیر دارند.

رژیم‌های لاغری زودهنگام

امروزه نوجوانان زیادی را می‌بینیم که از سنین پایین رژیم می‌گیرند. اینکه همه‌ی افراد به فکر تناسب اندام خود باشند خوب است، اما رژیم‌های غیرعلمی و سخت‌گیرانه می‌تواند در طولانی مدت عوارض سنگینی ایجاد کند.

زمانی که میزان انرژی دریافتی به میزان کافی نباشد، بافت‌های موسوم به بافت چربی کوچک‌تر شده و باعث کاهش هورمون لپتین می‌شود. این کاهش هورمون، مغز را تهدید می‌کند.

در این شرایط مغز استروژن کمی تولید کرده و عملکرد تخمدانی در حالت استراحت قرار می‌گیرد. در نتیجه سیکل قاعدگی زنانه به هم می‌ریزد و حتی تا قطع کامل عادت ماهانه نیز پیش می‌رود.

علاوه بر این کاهش مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم باعث کاهش استحکام استخوان‌ها شده و خطر بروز مشکلات سلامتی در دوره‌ی دوم زندگی یعنی شکستگی استخوانی را افزایش می دهد.

توصیه می‌کنیم اگر فرزندتان در سنین نوجوانی است، دقت بیشتر در تغذیه‌ی او داشته باشید.

مشکلات تیروئید و بیماری‌های دیگر

بیماری‌های غدد آندوکرین مانند پرکاری تیروئید جزو اختلالاتی هست که می‌تواند خطر تخریب بافت استخوانی را افزایش دهد.

بیماری کوشینگ (پرکاری غدد فوق‌کلیوی) که در نتیجه‌ی ترشح بیش از حد کورتیزول بروز می‌کند، باعث کاهش فعالیت استئوپلاست یا همان سلول‌های استخوان‌ساز می شود.

روماتیسم التهابی مانند پلی آرتریت روماتوئید، لوپوس (بیماری خودایمنی مزمن)، اسپوندیلیت ( بیماری مفصلی مزمن و پیشرونده) نیز باعث شکنندگی استخوان‌ها می‌شوند.

ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی نیز روی استخوان‌ها تاثیر می‌گذارد. به نظر می‌رسد که مصرف داروهای ضدویروسی خاص این بیماری باعث بروز مشکلات استخوانی می‌شود. تحقیقات در این خصوص همچنان ادامه دارد.

علاوه بر این بیماری‌ها، بیماری‌های گوارشی مانند سیروز کبدی نیز در ابتلا به پوکی‌استخوان‌ها نقش دارند.

بای پس معده

دلیل اصلی این مشکل هنوز به درستی روشن نشده است، اما آنچه که پیداست عمل جراحی بای پس معده که برای درمان چاقی مفرط انجام می‌شود، می‌تواند یکی از عوامل ناشناخته‌ی پوکی‌استخوان باشد، چون باعث بروز اختلال در جذب کلسیم و ویتامین D می‌شود.

تاخیرهای طولانی در عادت ماهانه

تاخیر چند روزه در سیکل قاعدگی طبیعی و بسیار رایج است، اما اگر این مشکل طولانی شده و تا آمنوره (فقدان قاعدگی) پیش برود می‌تواند نشان‌دهنده‌ی عدم عملکرد درست تخمدان‌ها باشد و این مسئله نیز خطر بروز پوکی‌استخوان زودهنگام را بالا می‌برد. آمنوره در اغلب موارد با آنورکسیا (بی‌اشتهایی عصبی) همراه است.

مصرف دخانیات

افراد سیگاری دو برابر افراد غیرسیگاری در معرض شکستگی استخوان قرار دارند. هنوز به درستی علت این مشکل یافته نشده است، اما به نظر می‌رسد سیگار به‌طور مستقیم استخوان‌ها را مسموم می‌کند. هر چه بیشتر سیگار بکشید، این خطر افزایش پیدا می‌کند.

مصرف برخی داروها

داروهای کورتیکواستروئید (کورتون‌ها) جزو داروهایی هستند که برای اکثر بیماری‌ها(به مدت چند ماه) تجویز می‌شوند. این داروها یکی از عوامل رایج بروز پوکی‌استخوان هستند.

داروهای مهارکننده آروماتوز که برای خانم‌های مبتلا به سرطان سینه تجویز می‌شوند، نیز خطر بروز پوکی‌استخوان را افزایش می‌دهند.

علاوه بر این داروهای آنتی‌آندورژن که برای مقابله با سرطان پروستات مصرف می‌شوند نیز همین تاثیر را به جا می‌گذارند.

این داروها برای استخوان‌ها سم هستند، به خصوص اگر به مدت طولانی و با دوز بالا مصرف شوند. این مسمومیت روی سلول‌های استخوان‌ساز موثر بوده و در فعالیت آن‌ها اختلال ایجاد می‌کند.

مصرف غذاهای خیلی شور

اگر نمک زیادی مصرف می‌کنید، کمی گوش به زنگ باشید، چون زیاده روی در مصرف نمک فقط به  افزایش فشارخون منجر نمی‌شود، بلکه به استخوان‌ها نیز آسیب می‌رساند.

نمک بیش از اندازه باعث دفع کلسیم از طریق ادرار می‌شود و در طولانی مدت می تواند به پوکی‌استخوان منجر شود.

مصرف الکل

مصرف الکل نیز مانند مصرف دخانیات به استخوان‌ها آسیب می‌رساند. همچنان دلیل این امر ناشناخته است، اما آنچیزی که معلوم است مصرف الکل برای استخوان‌ها سم است.

کاهش میزان هورمون تستوسترون

معمولا پوکی‌استخوان در آقایان رواج کم‌تری دارد. از هر سه زن، یک زن از سن ۵۰ سالگی به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند، در حالیکه این آمار برای آقایان ۱ در ۷ است. دلیل اصلی این مشکل کاهش ناگهانی ترشح هورمون استروژن در سنین یائسگی است که سرعت کاهش بافت استخوانی در خانم‌ها را افزایش می‌دهد. این مسئله در آقایان بروز نمی‌کند.

با این حال امکان دارد که آقایان نیز در سنین بالا به این بیماری مبتلا شوند. این مشکل معمولا به واسطه ی ابتلا به بیماری‌های هیپوگنادیسم (فعالیت کم غدد جنسی)، روماتیسم التهابی مزمن و یا درمان طولانی مدت با کورتون‌ها بروز می‌کند.

هیپوگنادیسم در نتیجه‌ی ترشح ناکافی هورمون تستوسترون بروز می‌کند. این بیماری باعث کاهش قدرت استخوان‌سازی بدن شده و احتمال تخریب بافت آن‌ها را بالا می‌برد.

به عقیده‌ی متخصصان مسمومیت سلول‌های استخوان‌ساز به واسطه‌ی مصرف الکل و دخانیات، کمبود کلسیم و ویتامین و عوامل ژنتیکی جزو دلایل اصلی ابتلا به پوکی‌استخوان هستند.

منبع: tebyan.net


 

اشتراک‌‌گذاری:
0

دیدگاهتان را بنویسید

نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را وارد کنید بخش های مورد نیاز علامت گذاری شده اند