اگر کودک شما غذا نمی‌خورد چه کاری می‌توانید بکنید؟
بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , بهداشت کودکان , شیرین کریمی , تغذیه سالم, والدین موفق
به گزارش سایت healthline.com
ممکن است بسیاری از والدین به خاطر غذا نخوردن کودک‌شان مدام احساس سرخوردگی کنند. ممکن است امتناع از غذاخوردن از چیزهای کم شروع شود، مثلاً در برابر نوعی خوراکِ مرغِ «بد» یا کلم بروکلی «بدبو» رو برگردانند و آن را پس بزنند.
یا شما برای هر وعده غذایی سه غذای تکراری را هر روز درست می‌کنید چون کودک‌تان غیر از آنها چیزی نمی‌خورد، و فکر می کنید آیا کودک نوپای شما واقعاً می‌تواند با رشته فرنگی کره‌ای، کراکر و تکه‌های سیب زنده بماند.
قبل از اینکه بیفتید به جنگ و جدل با کودک‌تان سر هر وعدۀ غذایی یا اینکه برای صبحانه، ناهار و شام فقط غلات سرو کنید به خاطر داشته باشید که امتناع از غذا خوردن رفتاری معمول در دوران کودکی است.
و در بیشتر موارد دلیل مهمی ندارد و به خاطر چیزهای کاملاً طبیعی رخ می‌دهد، مانند:
- ترجیح شخصی (اعتراف: ما همیشه از گل کلم لذت نمی‌بریم، اگرچه مزایای آن غیرقابل انکار است)؛
- گرسنه نبودن؛
- اکراه در امتحان‌کردن غذای جدید؛
- بیماری‌های شایع دوران کودکی (مانند گلو درد یا شکم درد)؛
- آن روز روزِ او نیست یا حال و حوصله ندارد (همه ما این روز را داریم).
اما گاهی اوقات مسائل جدی تری در کار است. و اگر هم مسئله‌ای جدی نباشد، شما نمی‌خواهید این رفتار به یک عادت مادام‌العمر تبدیل شود. بنابراین مهم است که درک کنید چرا کودک کوچک شما از خوردن غذا امتناع می‌ورزد و همچنین روش‌های تشویق داشتن رابطه سالم با غذا را بدانید.
آیا فقط بدغذا بودن است؟
وقتی کودک از خوردن غذا امتناع می‌کند، اولین کاری که بسیاری از والدین انجام می‌دهند این است که به کودک برچسب بدغذا بودن می‌زنند. اما مهم است که بدانیم معنای واقعی این برچسب چیست و این تنها دلیل امتناع از غذا خوردن در کودکان نیست.
فرد بدغذا معمولاً فردی است که از خوردن انواع خاصی از غذا امتناع می‌کند یا فقط می‌خواهد یک نوع غذا را بارها و بارها بخورد.
در حالی که بقیه اعضای خانواده در وعده‌های غذایی از غذاهای متنوعی استفاده می‌کنند ، ممکن است آنها فقط ناگت مرغ یا ساندویچ کره بادام زمینی و ژله بخواهند. در بسیاری از موارد، امتناع آنها ارتباط زیادی با ترجیحات آنها دارد.
از طرف دیگر، علاوه بر ترجیحات محدودکننده، ممکن است با برخی از غذاها موارد دیگری مانند داشتن حالت تهوع یا مشکل در بلعیدن یا جویدن را نیز مشاهده کنید. گرچه این مورد غیر معمول است، اما اینها می‌تواند نشانۀ این باشد که کودک شما فقط لجبازی نمی‌کند. ممکن است یک مشکل اساسی وجود داشته باشد، که بعداً به آن خواهیم پرداخت.
مسئله هرچه باشد، نباید سعی کنید کودک را مجبور به غذا خوردن کنید. اما وظیفۀ شما هم این نیست که تبدیل به یک آشپز سفارشِ غذای فوری شوید. یکی از روش‌های بهتر این است که سعی کنید حداقل یکی از غذاهای ترجیحیِ سالم آنها را در هر وعده غذایی داشته باشید در حالی که غذاهای دیگری را هم ارائه می‌دهید.
می توانید به آنها اجازه دهید فقط آنچه را که دوست دارند در بشقاب بخورند (یا بگذارند). ممکن است برنج و کلم بروکلی را کنار بزنند، اما مرغ را با اشتها بخورند. نکتۀ اصلی این است که غذاهای متنوعی در دسترس داشته باشید و مثبت‌نگر باشید.
برای موفقیت در زمان صرف غذا آماده شوید
در اینجا چند ایده آورده شده است که ممکن است فرد بدغذای شما را ترغیب کند که وقتی سر میز غذا نشسته است از غذاهای مختلف کمی امتحان می‌کند از وعده غذایی لذت ببرد.
موقع صرف غذا حواس‌پرتی‌ها را کم کنید
استفاده از تبلت، تلفن هوشمند و تماشای تلویزیون در زمان صرف غذا باعث می‌شود کودک علاقه خود به غذا خوردن را از دست بدهد. اگرچه به نظر می‌رسد اینها راهی برای ساکت‌کردن و شمغول نگه داشتن آنهاست، اما بهتر است استفاده از وسایل الکترونیکی و سایر عوامل حواس‌پرتی را هنگام غذا خوردن محدود کنید. می‌توانید با کنار گذاشتن تلفن همراه خود نیز این کار را اجرا کنید!
با تمرکز بر غذا، گفت‌وگو و پیوندهای خانوادگی ، ممکن است غذا خوردن برای کودک شما آسان تر باشد. همچنین، اطمینان حاصل کنید که مکان غذا خوردن آرام بوده و همه فضایی کافی برای لذت بردن از وعده غذایی خود را دارند. صندلی متناسب با کودک خود پیدا کنید تا در میز راحت باشد.
وعده‌های غذایی مناسب را سرو کنید
شاید مشکل این نباشد که کودک شما از خوردن غذا امتناع می‌ورزد، بلکه او از خوردن تمام غذایی که در بشقاب است خودداری می‌کند. به یاد داشته باشید، کودکان به اندازۀ بزرگسالان به غذا احتیاج ندارند. بنابراین اگر در بشقاب آنها زیاد غذا بگذارید، ممکن است تمام نشوند. این دلیلش غذانخوردن آنها نیست، بلکه دلیلش سیربودن آنهاست.
سعی کنید مقدار کمتری غذا در بشقاب کودک‌تان بگذارید. آنها همیشه می‌توانند مقدار بیشتری غذا درخواست کنند.
همچنین به یاد داشته باشید که ممکن است کودک در وهله اول گرسنه نباشد. کودکان، به ویژه خردسالان، ممکن است در طول یک روز یا حتی چند روز تا چند هفته تغییرات زیادی در اشتهای خود داشته باشند. لازم نیست کودک در هر وعدۀ غذایی (مثل بزرگسالان) غذا بخورد.
زمان غذا را خیلی نزدیک به زمان خواب قرار ندهید.
نشاندن و غذاخوراندن به یک کودک خواب‌آلود و بی‌قرار می‌تواند یک چالش باشد. بنابراین وعده‌های غذایی را خیلی نزدیک به زمان خواب یا خیلی زود قبل یا بعد از هر فعالیتی تنظیم نکنید. اگر این معنی‌اش این است که برای تنظیم‌شدن با برنامه همه باید چندین وعدۀ غذایی داشته باشید، اشکالی ندارد.
استرس زمان غذا را از بین ببرید
مجبور کردن ، فشار آوردن یا فریاد کشیدن سر کودک برای غذاخوردن به او کمک نمی‌کند. وقتی ناراحت شوند یا شروع به گریه کنند، احتمال غذا خوردن از بین می‌رود. بنابراین وقتی می‌خواهید او را به غذاخوردن تشویق کنید، زیاد به او فشار وارد نکنید.
بگذارید کودک در تهیه غذا مشارکت کند
اگرچه بسیاری از کودکان خردسال دوست دارند هر روز یک نوع غذا بخورند، اما تنوع می‌تواند هیجان را به یک وعده غذایی اضافه کند. اگر متوجه شدید که همان نوع غذا را بارها و بارها سرو می‌کنید – شاید حتی به این دلیل باشد که کودک شما در وهله اول آن غذا را درخواست کرده است – ممکن است تغییر شرایط به شما کمک کند.
بگذارید فرزندتان در انتخاب و امتحان غذاهای جدید به شما کمک کند. آنها را برای کمک به برنامه‌ریزی، خرید و تهیه غذا تشویق کنید. اگر فرزندان به تهیه غذا کمک کنند، ممکن است از خوردن غذا بیشتر هیجان‌زده شوند.
غذاها و نوشیدنی‌های بین وعده‌های غذایی را کم کنید
بعضی از کودکان وقتی بیش از حد میان‌وعده یا نوشیدنی در طول روز خورده‌اند، از خوردن غذا امتناع می‌کنند. آنها معدۀ کوچکتری دارند، بنابراین خیلی زود سیر می‌شوند. و اگر کودکی سر سفره احساس گرسنگی نکند، کمتر غذا می‌خورد.
بنابراین در عین حال که نمی‌خواهید کودکان واقعاً گرسنگی بکشد شاید بخواهید میان‌وعده‌های ساده را حذف کنید- مثلاً یک ظرف کلوچه روی میز را حذف کنید چون این کلوچه‌ها می‌تواند باعث خوردنِ بی‌فکر و پرکردن شکم شود.
سبک غذا خوردن کودک خود را بفهمید
بسته به نوع غذا خوردن کودک شما، ممکن است در ساعات مختلف روز به مقدار کمتری غذا نیاز داشته باشد. بنابراین شاید کودک شما از خوردن غذا در وعدۀ شام خودداری می‌کند، ولی در عین حال مقدار زیادی صبحانه یا ناهار می‌خورد.
آیا مشکل مسئله‌ای مربوط به حس است؟
واقعیت این است که بیشتر مواردی که ممکن است باعث شود کودک خردسال از خوردن غذا امتناع کند کاملاً – و شاید به طرزی ناامیدکننده – طبیعی است. به زندگی پدرومادرها خوش آمدید.
اما مواردی وجود دارد که بسیار نادر است، اما وقتی بروز می‌کند بیشتر نگران‌کننده است.
مثلاً کم پیش می‌آید که بعضی از کودکانی که غذا خوردن امتناع می کنند با غذا مشکلات حسی داشته باشند. این کاملاً متفاوت از بدغذابودن است. از آنجایی که فرد بدغذا ممکن است غذایی را دوست نداشته باشد، خوردن این ماده غذایی باعث بیشترشدن مسائل مربوط به احساسِ او نسبت به غذا نمی‌شود.
کودکانی که مشکلات حسی دارند ممکن است به برخی از بافت‌های غذایی یا رنگ‌های غذایی حساس باشند. این مسائل از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. به عنوان مثال، اگر کودک فقط تحمل خوردنِ غذاهای نرم را دارد، هنگام خوردن هر چیزی با بافت ترد ممکن است حالت تهوع پیدا کند.
اگر کودک شما با یک مشکل حسی در توانایی غذا خوردن روبرو شده است، برای حل این مسئله باید حس او را فهمید و غذاهایی به او معرفی کرد که حواس او را جلب کند. بنابراین اگر کودک شما نمی‌تواند غذاهای سبز را تحمل کند، اما با غذای نارنجی یا زرد مشکلی ندارد، می‌توان سیب‌زمینی شیرین و هویج بیشتری به فهرست اضافه کرد.
برخی از کودکان از تغذیه‌درمانی نیز بهره‌مند می‌شوند، تغذیه‌درمانی می‌تواند به آنها در ایجاد الگوها و رفتارهای تغذیه سالم کمک کند. این نوع درمان می‌تواند به کسانی که در جویدن، بلع یا خوردن برخی بافت‌های غذایی مشکل دارند کمک کند و مشکلات دیگر مربوط به غذا را برطرف کند.
آیا مشکل مهارت حرکتی دهانی است؟
اگر کودک خردسال شما از نظر تغذیه‌ای مشکل دارد، ممکن است مشکل مربوط به مهارت حرکتی دهان باشد و یا با سازوکار غذاخوردن مشکل داشته باشد. (باز هم، این بسیار نادرتر از «بدغذایی» است، اما برخی از کودکان آن را تجربه می‌کنند).
داشتن مشکل حرکتی دهان، می‌تواند باعث شود کودک شما هنگام غذاخوردن سرفه کند، حالت خفگی به او دست دهد یا حالت تهوع پیدا کند. این مشکل می‌تواند باعث استرس یا اضطراب مربوط به غذا شود و اگر کودک شما با این مشکل دست و پنجه نرم کند و نتواند خوب غذا بخورد، در طولانی مدت منجر به کمبود تغذیه می‌شود. تغذیه درمانی نیز ممکن است به کودک شما کمک کند تا بر این مسئله غلبه کند.
آیا مشکل به دردداشتن مربوط است؟
اگر امتناع از خوردن مشکلی نسبتاً جدید باشد، مسئله می‌تواند چیزی باشد که غذاخوردن را دردناک می‌کند. این در صورتی است که علائم دیگری از بیماری مانند تب یا اسهال در کودک شما دیده شود. به جای اینکه از کودک خود ناامید شوید، (اگر آنها سن کافی برای پاسخ دادن دارند) از او سوال بپرسید تا ریشه اصلی مشکل را پیدا کنید.
برخی از موضوعاتی که می‌توانند غذاخوردن را دردناک کنند عبارتند از:
- دندان درآوردن؛
- دندان درد؛
- گلو درد؛
- رفلکس اسید یا سوزش سر دل.
بعضی از کودکان در صورت بروز مشکلات دیگر ممکن است از غذا خوردن امتناع کنند. یبوست باعث می‌شود معده کودک شما احساس نفخ کند و این می تواند اشتهای او را تحت تأثیر قرار دهد.
یا ممکن است کودک شما آلرژی غذایی یا حساسیت داشته باشد و پس از خوردن یک غذای خاص دچار درد در دهان، معده یا نفخ شکم شود. در نتیجه ممکن است به دلیل ارتباط غذا با درد از خوردن آن امتناع کنند.
آیا مشکل رفتاری است؟
بچه‌ها فقط برای لجبازی‌کردن می‌توانند لجبازی کنند. (نفس عمیق بکشید و به خود یادآوری کنید: این لزوماً ویژگی بدی نیست و حتی بعداً می‌تواند مفید باشد.)
اما گاهی اوقات اتفاقات جدی‌تری در جریان است. آیا فرزند شما اخیراً تغییر بزرگی را تجربه کرده است؟ شاید خانواده به خانه یا شهر جدیدی نقل مکان کرده باشند یا شاید عزیزی یا حیوانی خانگی درگذشته باشد. برخی از کودکان به دلیل یک موقعیت استرس زا اشتهای خود را از دست می‌دهند و غذا نمی‌خورند.
خبر خوب این است که امتناع از غذا خوردن در این شرایط معمولاً موقتی است. صحبت با کودک در مورد شرایط و اطمینان‌دادن به او می‌تواند به کودک کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد.
همچنین به خاطر داشته باشید که ممکن است کودک به عنوان راهی برای اعمال کنترل در زندگی خود، از غذا خوردن دست بکشد. اما لزومی ندارد که وعده‌های غذایی جنگ قدرتی بین والدین و فرزند باشد.
اگر احساس می‌کنید مسئله اساسی کنترل‌کردن است، دست کم یک مادۀ غذایی را که کودک شما می‌خورد سرو کنید و اگر تمام غذای درون بشقابقش را نمی‌خورد کاری نکنید و زیاد واکنش نشان ندهید. هر چه اصرار بیشتری بر خوردن آنها داشته باشید، ممکن است بیشتر از خوردن غذا امتناع ورزند.
آیا این یک اختلال خوردن است؟
اختلالات خوردن می‌تواند در کودکان ایجاد شود. نوع نادری که می‌تواند بر کودک تأثیر بگذارد ختلال اجتناب یا محدودیت غذا است. این اختلال زمانی ایجاد می‌شود که امتناع و محدود کردن غذا به حدی شدید می‌شود که کودک دچار کمبود تغذیه و انرژی می‌شود.
کودکان مبتلا به این اختلال در رشد منظم مشکل دارند و پرهیز از غذاخوردن در زمینه‌های دیگر زندگی آنها مانند مدرسه و روابط‌شان تأثیر می‌گذارد.
برخی از کودکان بزرگ‌تر نیز ممکن است با پرخوری یا بی‌اشتهایی دست و پنجه نرم کنند. علائم احتمالی اختلال خوردن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرگیجه و غش کردن؛
- دمای پایین بدن؛
- وزن کم؛
- کاهش شدید وزن؛
- اضطراب؛
- استفراغ؛
- دوره‌های قاعدگی نامنظم؛
- رشد کند؛
- ناخن‌های شکننده؛
- کبودی؛
- ریزش مو.
اگر به اختلال در خوردن غذا مشکوکید، با فرزند خود صحبت کنید و این نگرانی‌ها را به اطلاع پزشک برسانید.
نکته
امتناع از غذا خوردن یکی از چالش‌های معمول والدین است. در واقع، این چالش در طول سال‌های کودک نوپا عملاً یک آیین مرسوم است. این اتفاق می تواند والدین را بسیار مضطرب کند، اما معمولاً طبیعی و اغلب موقتی است و در نهایت خود به خود برطرف می شود.
اما با اینکه غذاخوردنِ ایرادگیرانه یا فراز و نشیب‌های طبیعی اشتهای کودک می‌تواند مسئله‌ای ریشه‌ای باشد، اما همیشه تنها علت نیست. بسته به مدت زمان ادامه‌یافتن مشکل و علائم دیگر کودک، ممکن است در واقع مسئله دیگری باشد که باید حل شود.
یافتن راه‌هایی حل مشکل امتناع از غذاخوردن با روشی مثبت می‌تواند به حل این مشکل کمک کند و می‌تواند زمان صرف غذا را به زمانی دلپذیر تبدیل کند، اما اگر به موارد اساسی فراتر از حد معمول مشکوکید، با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید.
منبع: healthline.com