ده واقعیت شگفت‌انگیز دربارۀ سیستم‌ایمنی بدن
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان. , شیرین کریمی
به گزارش سایت everydayhealth.com
دربارۀ سیستم دفاعی طبیعی بدن چیزهای شگفت‌انگیزی وجود دارد که شاید هنوز نمی‌دانید.
سیستم‌ایمنی بدن از شبکه‌ای از سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌هایی تشکیل شده است که برای محافظت از بدن در برابر عفونت و حفظ سلامت کلیِ بدن با یکدیگر همکاری می‌کنند.
بدن انسان یک محیط بهینه برای رشد پاتوژن‌ها است، پاتوژن‌هایی مثل باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها. سیستم‌ایمنی بدن برای محدود کردن دسترسی این میکروب‌ها به بدن و جلوگیری از رشد و ایجاد بیماری از سوی آنها کار می‌کند.
در عین حال که اکثر مردم عملکرد اصلی سیستم‌ایمنی بدن را می‌دانند، بسیاری از مشکلات سیستم دفاعی طبیعی بدن انسان وجود دارد که ممکن است از آن آگاهی نداشته باشید.
در اینجا ده واقعیت شگفت‌انگیز در مورد سیستم‌ایمنی بدن آورده شده است:
- هر قسمت از سیستم‌ایمنی بدن عملکرد منحصر به فردی دارد.
دکتر دیت ترن، ایمونولوژیست و استادیار کودکان در مرکز علوم پزشکی دانشگاه تگزاس در هیوستون می‌گوید: «سیستم‌ایمنی بدن را مانند یک ارتش تصور کنید. در این ارتش بخش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام یک عملکرد منحصر به فرد در محافظت از بدن دارند.»
دکتر ترن می‌گوید: «اولین خط دفاعی، گلبول‌های سفید است که اولین سربازانی هستند که پاتوژن‌ها را تشخیص داده و با عفونت مقابله می‌کنند. لنفوسیت‌ها، نوع خاصی از گلبول‌های سفید هستند، و کارشان این است که میکروب‌های مهاجم را تشخیص دهند، به یاد بیاورند و در عفونت‌های بعدی با آنها سریع‌تر مبارزه کند.
سایر بخش‌های سیستم‌ایمنی بدن شامل مغز استخوان است، جایی که سلول‌های سفید خون تولید می‌شود. غدد لنفاوی، سلول‌های ضدعفونی را در بدن تولید و ذخیره می‌کند. و بخش دیگر سیستم‌ایمنی بدن طحال است، که به کنترل مقدار خون در بدن کمک می‌کند و سلول‌های قدیمی و آسیب‌دیده خون را از بدن پاک می‌کند.
- واکسن‌ها نقش مهمی در پرورش سیستم‌ایمنی بدن شما دارند.
واکسن‌ها با تحریک سیستم‌ایمنی بدن برای تولید آنتی‌بادی در برابر مهاجم خارجی بدون اینکه در واقع فرد را به این بیماری آلوده کنند، کار می‌کنند. در نتیجه وقتی بدن در آینده با آن عفونت روبرو شود، می‌داند چگونه با آن مقابله کند.
به گفتۀ دکتر ترن: «واکسن‌ها سیستم‌ایمنی بدن را با استفاده از یک عنصر منحصر به فرد از این پاتوژن تقویت می‌کنند، بنابراین، در صورتی که بدن در آینده در معرض آن پاتوژن بیماری‌زا قرار بگیرد، علائم و نشانه‌های بسیار اندکی نشان می‌دهند و یا هیچ علائمی نشان نخواهند داد.»
- بدن ما هر روز با میلیاردها میکروب روبرو می‌شود، اما همۀ آنها بد نیستند.
گرچه شاید چندان خوشایندنباشد که به این موضع فکر کنیم، ولی واقعیت این است که میکروب‌های بی‌شماری بر روی بدن و درون بدن ما زندگی می‌کنند و در واقع برای حفظ سلامتی لازم هستند.
دکتر ترن می‌گوید: «باکتری‌های خوب در بدن ما مواد مغذی موردنیاز ما را فراهم می‌کند و همچنین در مقابل باکتری‌های بد و عفونت‌ها از ما دفاع می‌کنند.» او می‌گوید تعادل باید حفظ شود زیرا وقتی باکتری‌های خوب کم می‌شوند، باکتری‌های بد می‌توانند بدن را تصاحب کنند و باعث شوند احساس بیماری کنیم.
- استرس می‌تواند بر نحوه عملکرد سیستم‌ایمنی بدن تأثیر بگذارد.
استرس می‌تواند منجر به افزایش سطح کورتیزول، هورمونی استروئیدی شود که برای عملکرد کلی بدن ما اهمیت دارد. اما مقدار بیش از حد آن می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات سلامتی، از جمله کاهش ایمنی شود. دکتر ترن می‌گوید: «سطح بالای استروئیدها می‌توانند سیستم‌ایمنی بدن را کند کنند.»
- احساسات مثبت و یک شیوه زندگی سالم می‌تواند ایمنی بدن شما را تقویت کند.
برخی تحقیقات نشان می‌دهد خوش‌بینی در واقع می‌تواند باعث بهبود سیستم‌ایمنی بدن شود.
دکتر ترن می‌گوید: «من نمی‌دانم که آیا خوش‌بینی یک عامل مستقیم است یا خیر، اما فرد خوشحال‌تر یا فرد دارای نگاه مثبت‌تر به زندگی، با احتمال بیشتری بهتر غذا می‌خورد و کمتر دچار استرس می‌شود، و این به سیستم‌ایمنی بدن کمک می‌کند.»
- کمبود خواب می‌تواند بر ایمنی تأثیر بگذارد.
نداشتن خواب کافی می‌تواند بدن را آزار بدهد و سیستم‌ایمنی بدن نیز از این قاعده مستثنا نیست. مطالعات نشان می‌دهد که با کمبود خواب ممکن است فرد با احتمال بیشتری به سرماخوردگی مبتلا بشود و همچنین مقابله با عفونت را دشوارتر کند.
- آلرژی نتیجۀ واکنش سیستم‌ایمنی بدن شما به هشدار غلط است.
هنگامی که یک واکنش آلرژیک را تجربه می‌کنید، سیستم‌ایمنی شما به یک آلرژن (ماده‌ای که باعث حساسیت می‌شود) بی‌ضرر که بدن آن را تهدید می‌داند پاسخ می‌دهد. علائم یک واکنش آلرژیک، که می‌تواند از آب‌ریزش بینی باشد یا کهیرزدن و یا غش کردن، نتیجه حمله غلط بدن است.
- سیستم‌ایمنی بدن می‌تواند به خود حمله کند.
بیماری‌های خودایمنی هنگامی رخ می‌دهد که سیستم‌ایمنی بدن بافت‌های سالم خود را از بین ببرد. در چنین مواردی، گلبول‌های سفید بدن نمی‌توانند بین پاتوژن‌ها و سلول‌های طبیعی بدن تمایز قایل شوند و واکنشی نشان می‌دهد که باعث از بین رفتن بافت‌های سالم می‌شود.
بیش از ۸۰ نوع مختلف از اختلالات خودایمنی وجود دارد، با وجود این موارد متداولی دارد از جمله آرتریت روماتوئید، پسوریازیس و بیماری کرون (التهاب مزمن بخش زیرین رودۀ کوچک و تمام رودۀ بزرگ که ممکن است منجر به ایجاد زخم بافت شود).
- زنان با احتمال بیشتری به بیماری‌های خودایمنی مبتلا می‌شوند.
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، بیماری‌های خودایمنی حدود ۸ درصد از جمعیت در ایالات متحد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بیماری خودایمنی سومین دستۀ شایع از بیماریها پس از سرطان و بیماری‌های قلبی است. تقریباً ۸۰ درصد از مبتلایان به بیماری‌های خود ایمنی را زنان تشکیل می‌دهند. در حالی که علت بیماری‌های خود ایمنی ناشناخته است، به‌طور کلی اعتقاد بر این است که یک عنصر ژنتیکی قوی وجود دارد، و زنان در سال‌های فرزندآوری خود بیش‌ترین خطر را دارند.
- تمیز بودن بیش از حد می‌تواند مانع عملکرد صحیحِ سیستم‌ایمنی بدن بشود.
تمیز کردن و ضد عفونی کردن ممکن است بهترین راه برای جلوگیری از عفونت به نظر برسد، اما این می‌تواند زیاده‌روی در انجام کاری خوب باشد.
دکتر ترن می‌گوید: «وقتی محیط خود را بیش از حد تمیز می‌کنید، آن‌قدر عوامل بیماری‌زای خارجی را به حداقل می‌رسانید که در واقع پیشرفت سیستم‌ایمنی بدن را به حداقل می‌رسانید.»
این به ویژه در مورد کودکان خردسال صورت می‌گیرد، زیرا اگر به هیچ وجه در معرض میکروب‌های مضر قرار نگیرند، بدن آنها قادر به تولید آنتی‌بادی‌های مناسب برای مقابله با میکروب‌های بد نخواهند بود.
ترن به بیماران خود توصیه می‌کند بهداشت را رعایت کنند اما به آنها هشدار می‌دهد که در این کار زیاده‌روی نکنند.
او می‌گوید: «من به آنها می‌گویم که به‌طور عادی زندگی کنند. اگر کسی دچار سرماخوردگی است، قطعاً دست‌های خود را بشویید و سعی کنید از تماس مستقیم خودداری کنید. به طور عادی خانه و خودتان را تمیز کنید، اما در مورد آن وسواس نداشته باشید. در عین حالی که سعی می‌کنید از عوامل بیماری‌زای خارجی اجتناب کنید، نمی‌خواهید به طور ناخواسته باکتری‌های خوب در محیط خود را نیز به حداقل برسانید.»
منبع: everydayhealth.com